5.3 Cànan a’ mean-fhàs
5.3.1 A’ cruthachadh briathrachas: iomairtean
Cha robh a’ Ghàidhlig air a cleachdadh mòran ron a seo ann an suidhichidhean mar foghlam no na naidheachdan agus air sgàth sin tha a’ chànan gann de fhaclan airson cuspairean mar saidheans no an eaconamaidh: gu seo cha robh feum orra.
Anns an fhichead bliadhna mu dheireadh, ge-tà, thòisich a’ Ghàidhlig a bhith ga cleachdadh tòrr a bharrachd airson a leithid sin agus mar sin bha feum air faclan ùra agus dòighean-labhairt ùra ann an cabhaig.
Nuair a thòisich foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ann an 1985, mar eisimpleir, thug na h-ùghdarrasan ionadail còmhla eòlaichean cànain agus foghlaim a dh’aontaich air liosta, ‘Faclan Ùra Gàidhlig’, de na faclan a bha gu bhith air an cleachdadh anns na sgoiltean agus ann an stuth-teagaisg airson diofar chuspairean sgoile.
Tha an liosta air a bhith air a bhith air ùrachadh grunn thursan on uair sin agus tha a-nise an obair air a gabhail thairis le buidheann ùr, An Seotal [Tip: hold Ctrl and click a link to open it in a new tab. (Hide tip)] .
Rianachd
Dh’fhoillsich A’ Phàrlamaid Albannach Faclair na Pàrlamaid, liosta fhaclan airson an cleachdadh ann an obair an riaghaltais, ann an 2001.
Tha liosta den aon seòrsa de fhaclan airson obair riaghaltais ionadail air a dheasachadh le The European Language Initiative (TELI) agus tha e ri fhaotainn an seo.
Gabhaidh copaidhean de Fhaclair na Pàrlamaid an seo.
Na Naidheachdan
’S e am BBC as motha a tha a’ cruthachadh agus a’ cleachdadh de fhaclan ùra Gàidhlig, nan obair-naidheachd air rèidio, telebhisean agus an eadar-lìon. Chan eil liosta slàn ann de na faclan sin ach tha liosta goirid air a bheil ‘Facail Fheumail’ ri fhaighinn an seo.
Co-dhùnadh
Tha oidhirpean ga dhèanamh aig an àm seo gus na diofar iomairtean agus liostaichean fhaclan seo a tharraing ri chèile agus tha dòchas ann gun èirich Acadamaidh Ghàidhlig às an obair sìn thairis air an ath bheagan bhliadhnaichean. Airson tuilleadh fiosrachaidh cliog an seo.