4.4 Rhoi hyn ar waith
Mae yna sawl agwedd ar eich rôl fel llywodraethwr. Fodd bynnag, mae gwaith tîm yn sail i waith corff llywodraethu. Bydd pob corff llywodraethu yn manteisio ar brofiadau a sgiliau eu llywodraethwyr unigol mewn ffyrdd gwahanol. Fel y cyfryw, mae pob corff llywodraethu yn unigryw.
Mae Adran 5 yn cynnig cyfle i fyfyrio ar yr hyn rydych wedi'i ddysgu ar y cwrs hwn a'r ffordd y gallwch ei gymhwyso at eich gwaith fel llywodraethwr. Drwy eich astudiaethau rydych wedi archwilio rolau timau a gwaith tîm, wedi ystyried arweinyddiaeth ac wedi dysgu am waith 'partneriaeth', sef math o waith tîm a ddefnyddir mewn ysgolion sy'n dod â rhieni, gofalwyr, ymarferwyr ac eraill ynghyd i gefnogi addysg, llesiant a datblygiad plant.
Mae cyrff llywodraethu yn cynnal eu sesiynau datblygu eu hunain. Mae'n bosibl y bydd eich corff llywodraethu wedi cynnal archwiliad sgiliau er mwyn llywio trafodaethau am aelodaeth pwyllgorau a rolau llywodraethwyr arweiniol. Gall archwiliad sgiliau fod yn fan cychwyn da wrth ffurfio tîm effeithiol a galluogi llywodraethwyr i ddefnyddio eu gwybodaeth a'u sgiliau presennol, a meithrin rhai newydd.
Gweithgaredd 9: Gwaith tîm a'r coff llywodraethu
Treuliwch ychydig funudau yn myfyrio ar waith eich corff llywodraethu. Sut rydych yn gwerthuso effeithiolrwydd y corff llywodraethu bob blwyddyn?
Ar ôl myfyrio ar y dasg, treuliwch ychydig funudau yn nodi eich ymatebion yn y blwch isod.
Gallwch lawrlwytho'r nodiadau y byddwch yn eu gwneud drwy ddefnyddio'r blwch ‘lawrlwytho atebion’, a fydd yn ymddangos pan fyddwch yn cadw sylw am y tro cyntaf yn ystod y cwrs hwn.
Comment
Mae yna ofynion statudol y mae'n rhaid i gorff llywodraethu eu bodloni, gan gynnwys adroddiadau blynyddol a chwrdd â rhieni a gofalwyr (os gofynnir am hynny). Rhoddir canllawiau ar gynnwys adroddiadau o'r fath ond pa weithgareddau eraill rydych yn eu cynnal?
Mae llywodraethu cadarn yn hollbwysig wrth geisio gwella safonau ysgol ac mae nifer o adnoddau y gall corff llywodraethu eu defnyddio wrth gyflawni ei waith [Tip: daliwch Ctrl a chliciwch dolen i'w agor mewn tab newydd. (Cuddio tip)] .
Mae gwaith tîm yn bwysig wrth lywodraethu. Gall datblygu'r tîm a darparu adnoddau cysondeb fel archwiliadau sgiliau rheolaidd a chwestiynu dulliau gweithredu helpu i roi ffocws i drafodaethau, prosesau cynllunio a gwaith datblygu. Mae Tabl 2 yn cynnwys enghreifftiau o gwestiynau y gallech fod am eu datblygu i'w defnyddio yng nghyfarfodydd eich corff llywodraethu eich hun er mwyn darparu ffocws i drafodaethau, consensws a dealltwriaeth a nodau a rennir. Fel yr ydych wedi'i ddysgu, mae'r rhain i gyd yn cyfrannu at waith tîm llwyddiannus.
Y sgiliau cywir A oes gennym y sgiliau cywir ar y bwrdd llywodraethu? |
|
Effeithiolrwydd A ydym mor effeithiol ac y gallem fod? |
|
Rôl y Cadeirydd A yw ein Cadeirydd yn dangos arweinyddiaeth gadarn ac effeithiol? |
|
Strategaeth A oes gan yr ysgol weledigaeth glir a blaenoriaethau strategol? |
|
Ymgysylltu A ydym yn ymgysylltu'n gywir â chymuned ein hysgol, y sector ysgolion ehangach a thu hwnt? |
|
Atebolrwydd y weithrediaeth A ydym yn dwyn arweinwyr yr ysgol i gyfrif? |
|
Effaith A ydym yn cael effaith ar ddeilliannau'r disgyblion? |
|
Footnotes
(Addaswyd o NGA, 2015)Fel llywodraethwyr, rydych yn ymwneud â'r gwaith o ystyried ystod eang o ddogfennaeth a data, gan gynnwys perfformiad, cyflawniad a'r gyllideb. Mae'n bosibl y gofynnir i chi ddod o hyd i ffyrdd o ddatrys materion sydd wedi codi, neu y byddwch yn rhan o waith cynllunio ar gyfer newid. Mae meithrin dealltwriaeth a rennir, pennu nodau cyffredin a manteisio ar arbenigedd a phrofiad llywodraethwyr yn ddefnyddiol wrth fynd i'r afael â phroblemau a chynllunio ar gyfer newid. Mae Tabl 3 yn cynnwys awgrymiadau ar gyfer dull cwestiynu sy'n manteisio ar waith tîm a gall helpu i feithrin dealltwriaeth a rennir a datrysiadau ac amcanion cyffredin.
Nodi'r mater |
|
Dadansoddi |
|
Casgliadau |
Rhowch drosolwg o'r broblem a'i hachosion pwysig a nodwch nodweddion pwysig y broses ddadansoddi. |
Argymhellion |
Nodwch unrhyw dybiaethau a wnaed. |
Manteision, anfanteision a goblygiadau | Ystyriwch y rhain yn ofalus Nodwch sut y gellid mynd i'r afael ag anfanteision neu oblygiadau negyddol gan sicrhau bod unrhyw gynlluniau yn rhai CAMPUS (penodol, mesuradwy, cyflawnadwy, realistig a chyfyngedig o ran amser) |
Footnotes
(Adapted from NGA, 2015)Dylech nawr roi cynnig ar y gweithgaredd olaf.
Gweithgaredd 10: Fy ngwaith fel llywodraethwr
Meddyliwch am yr hyn rydych wedi'i ddysgu a gwnewch nodiadau am y canlynol yn y blwch isod.
- Beth rydych nawr yn ei ddeall wrth y term 'gwaith tîm'?
- Pa dimau rydych yn rhan ohonynt fel llywodraethwr?
- Fel llywodraethwr, a ydych yn arwain unrhyw dimau?
- Beth yw cryfderau gwaith tîm?
- A oes gan eich corff llywodraethu 'ddiben craidd'?
- Sut mae eich gwaith 'partneriaeth' o fudd i addysg disgyblion?
- Pa agweddau a chredoau o ran y ffordd y mae plant yn dysgu ac yn datblygu rydych yn eu rhannu ag aelodau eraill o'r corff llywodraethu?
- Beth y byddwch yn ei wneud yn wahanol yn eich rôl fel llywodraethwr ar ôl astudio'r cwrs hwn?
Gallwch lawrlwytho'r nodiadau y byddwch yn eu gwneud drwy ddefnyddio'r blwch ‘lawrlwytho atebion’, a fydd yn ymddangos pan fyddwch yn cadw sylw am y tro cyntaf yn ystod y cwrs hwn.
Comment
Nid oes yr un ateb cywir i'r gweithgaredd hwn. Bydd eich ymatebion yn unigryw ac yn seiliedig ar eich profiadau a'ch dealltwriaeth eich hun. Mae parodrwydd i ddysgu, addasu a chyfrannu i gyd yn rhan o rôl llywodraethwr. Mae dysgu yn brofiad unigol, ac rydym yn gobeithio eich bod wedi meithrin dealltwriaeth well o waith tîm a'r rôl y mae'n ei chwarae yn eich gwaith fel llywodraethwr drwy astudio'r cwrs hwn. Dylech nawr allu nodi eich dewisiadau eich hun o ran rolau timau ac rydym yn gobeithio y bydd y ddealltwriaeth hon o fudd i'ch gwaith fel llywodraethwr.
Fel llywodraethwr, rydych yn gwneud cyfraniad amhrisiadwy at gymuned eich ysgol ac addysg disgyblion yng Nghymru. Fel llywodraethwr, rydych (Gwasanaethau Governors Cymru, 2019):
- yn wirfoddolwr
- yn ymddiddori mewn addysgu, dysgu a phlant
- yn cynrychioli'r bobl hynny sydd â diddordeb allweddol yn yr ysgol, gan gynnwys rhieni, staff, y gymuned leol a'r ALl
- yn rhan o dîm sy'n derbyn cyfrifoldeb am bopeth y mae'r ysgol yn ei wneud
- mewn sefyllfa i ymrwymo i gyfarfodydd ac achlysuron eraill yn ôl yr angen
- yn barod i ddysgu
- yn gallu bod yn gyfaill sy'n cefnogi'r ysgol ond sydd hefyd yn gallu myfyrio'n feirniadol ar y ffordd y mae'r ysgol yn gweithio a'r safonau y mae'n eu cyrraedd
- yn gyswllt rhwng rhieni, gofalwyr, y gymuned leol, yr ALl a'r ysgol.
Fel llywodraethwyr, mae eich gwaith hefyd yn seiliedig ar ‘7 Egwyddor Bywyd Cyhoeddus’ (Y Pwyllgor Safonau mewn Bywyd Cyhoeddus, 1995).