6 Deall lwfansau treth pensiwn
Mae’r trothwyon treth ar gyfer pensiynau wedi bod yn newid yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Beth yw’r manylion allweddol mae angen i chi eu gwybod?
Rydych chi’n cael rhyddhad treth ar eich cyfraniadau: un o brif fuddion cynilo mewn pensiwn
Rydych chi’n cael rhyddhad treth ar y cyfraniadau, hyd at drothwy blynyddol a bennir gan y llywodraeth (mae hyn yn berthnasol i'r rheini sydd mewn cynlluniau pensiwn â buddion wedi'u diffinio hefyd). Yn syml, mae’n golygu bod y llywodraeth yn ychwanegu at eich pensiwn, sy’n wych. Dywedwch eich bod yn drethdalwr cyfradd sylfaenol a’ch bod yn rhoi £80 o’ch arian eich hun yn eich pensiwn – beth sy’n digwydd mewn gwirionedd yw bod £100 yn mynd i mewn. Y rheswm am hyn yw, os ydych chi’n ennill £100, dim ond £80 ohono fyddwch chi’n ei gael ar ôl i dreth gael ei thynnu ohono, felly mae’r llywodraeth yn rhoi'r £20 o wahaniaeth yn eich pot.
I’r rhan fwyaf o bobl, mae’n debygol y bydd yr holl ryddhad treth ar y lefel 20% – ond, os ydych chi’n drethdalwr ar y gyfradd uwch neu'r gyfradd uchaf, mae gennych chi hawl i ryddhad treth ychwanegol, hyd at lefel y gyfradd dreth rydych chi’n ei thalu, boed honno’n 40% neu’n 45%. Fodd bynnag, efallai y bydd angen i chi hawlio’r arian ychwanegol hwnnw’n ôl gan CThEM os nad yw’ch cynllun galwedigaethol wedi cael ei sefydlu i gymryd y rhyddhad llawn yn awtomatig.
Bydd rhai cynlluniau galwedigaethol hefyd yn caniatáu i chi hawlio rhyddhad Yswiriant Gwladol drwy rywbeth a elwir yn ‘aberthu cyflog’, ac mae’r rhain yn cael eu sefydlu’n awtomatig i roi’r rhyddhad treth llawn i weithwyr, beth bynnag fo’u band treth. Yma, bydd eich cyflogwr yn rhoi’r gyfran o’ch cyflog rydych chi eisiau ei roi mewn pensiwn i un ochr, ac yn ei adneuo o’ch enillion cyn treth ar eich rhan, felly ni fydd yn cael ei drethu ac ni fydd Yswiriant Gwladol yn cael ei dynnu ohono.
Y lwfans rhyddhad treth blynyddol
Ar hyn o bryd, gallwch chi gael rhyddhad treth incwm ar yr holl gyfraniadau rydych chi’n eu gwneud ar yr amod eich bod chi ddim yn talu mwy na £40,000 y flwyddyn, neu werth eich cyflog blynyddol, pa bynnag un yw'r isaf. Os byddwch chi’n mynd dros unrhyw un o’r cyfansymiau hyn, byddwch yn dal yn cael rhyddhad treth hyd at y swm hwnnw, ond dim ar unrhyw beth ar ben hynny.
Os ydych chi’n ennill mwy na £150,000 y flwyddyn, bydd eich trothwy blynyddol yn lleihau. Mae rhyddhad heb ei ddefnyddio yn gallu cael ei gario drosodd i’w ddefnyddio yn ystod y tair blynedd ganlynol.
Dydych chi ddim yn cael rhyddhad ar y cyfraniadau mae eich cyflogwr yn eu gwneud mewn cynllun galwedigaethol.
Y lwfans treth gydol oes
Mae lwfans gydol oes (LTA) ar gyfer cyfanswm eich holl gronfeydd pensiwn, gwerth £1,073,100 ar hyn o bryd, boed hynny o ganlyniad i gyfraniadau neu dwf buddsoddi. I gyfrifo eich cyfanswm mewn pensiwn at ddibenion y lwfans gydol oes, ar gyfer eich cyfraniadau â chyfraniadau wedi’u diffinio, mae mor syml ag adio gwerth eich pot(iau) pensiwn at ei gilydd.
Ar gyfer cynlluniau â buddion wedi'u diffinio, rydych chi’n cyfrifo’r cyfanswm drwy luosi eich pensiwn blynyddol disgwyliedig ag 20, ac unrhyw gyfandaliad di-dreth os yw hwnnw ar ben eich pensiwn. Mewn llawer o gynlluniau dim ond drwy ildio rhywfaint o bensiwn y byddech chi’n cael cyfandaliad. Yn yr achosion hynny, mae gwerth eich pensiwn llawn wedi'i luosi ag 20 yn rhoi gwerth arfaethedig eich pot pensiwn at ddibenion y lwfans gydol oes.
Os yw’r swm rydych chi’n ei dynnu o bensiwn yn fwy na’r cyfanswm hwn, mae treth ychwanegol yn berthnasol i'r swm dros ben. Caiff cyfandaliadau sy’n cael eu tynnu allan eu trethu ar 55%. Mae incwm sy’n cael ei dynnu allan – ee, i brynu blwydd-dal – yn cael ei drethu ar 25%, ar ben y dreth incwm arferol.
O ystyried bod trethiant pensiynau yn gymhleth ac yn newid yn aml – yn enwedig o ystyried y symiau o arian a allai fod dan sylw – fe'ch cynghorir i gael cyngor ariannol pan fyddwch yn gwneud penderfyniadau pwysig am eich pensiwn. Cafodd dolenni i’ch helpu i ddod o hyd i gynghorydd eu darparu yn Adran 5, ac mae dolen arall i'w gweld ar ddiwedd y sesiwn hon.
Gweithgaredd 6 Ydy rhyddhad treth ar gyfraniadau pensiwn yn deg?
Mae rhyddhad treth ar gyfraniadau pensiwn yn golygu bod yr incwm sy’n cael ei ystyried wrth gyfrifo treth incwm yn cael ei leihau. Er enghraifft, ar gyfer rhywun sy’n ennill £60,000 o incwm gros mewn blwyddyn ac yn cyfrannu £5,000 at ei bensiwn, bydd ei incwm trethadwy yn £55,000. Mae hyn wedi cael ei feirniadu am fod yn fwy buddiol i bobl sy’n ennill incwm mawr na phobl ag incwm is. Pam?
Discussion
I’r rheini ag incwm uchel – fel rhywun ag incwm o £60,000 – bydd rhan o’u hincwm yn cael ei drethu ar y gyfradd dreth uwch (40%). Bydd lleihau incwm trethadwy drwy gyfraniadau pensiwn yn arbed 40% o gyfanswm y cyfraniadau drwy dreth incwm is. Mewn cymhariaeth, bydd trethdalwyr cyfradd sylfaenol yn arbed 20%.
Ar yr wyneb, mae’n ymddangos yn annheg i’r rheini nad ydynt ar y dreth incwm cyfradd uwch. Y ddadl i’r gwrthwyneb yw y bydd y rheini sy’n talu’r gyfradd uwch yn talu cyfanswm mwy o dreth incwm na'r rheini sy’n talu'r gyfradd sylfaenol yn unig. Felly, os rhoddir rhyddhad treth, nid yw ond yn deg bod eu baich o dalu treth uwch yn cael ei leihau drwy roi rhyddhad treth ar y gyfradd uchaf (40%).