Sgipio i'r cynnwys
Mynd i'r prif gynnwys

Ynghylch y cwrs am ddim hwn

Lawrlwytho'r cwrs hwn

Rhannu'r cwrs am ddim hwn

Cefnogi datblygiad plant
Cefnogi datblygiad plant

Dechrau'r cwrs am ddim hwn nawr. Crëwch gyfrif a mewngofnodwch. Ymrestrwch a chwblhewch y cwrs am ddatganaid o'ch cyfranogiad neu fathodyn digidol am ddim os ydynt ar gael.

3.3 Symptomau a allai fod yn arwydd o broblemau iechyd meddwl

Mae mwy o ysgolion yn ychwanegu iechyd emosiynol at bolisïau ac yn rhoi hyfforddiant i staff ar y pwnc hwn. Gall fod yn gymharol hawdd dweud pan fydd plentyn yn sâl yn gorfforol – efallai y bydd ei dymheredd yn uwch na'r arfer, neu efallai y bydd ganddo smotiau, er enghraifft. Fodd bynnag, gall fod yn llawer anoddach adnabod salwch meddwl, neu ddiffyg lles emosiynol. Yn ogystal â'r ffocws ar deimladau a'r gallu i ymdopi â straen a 'digwyddiadau' bywyd, mae'r symptomau yn llawer llai amlwg, yn enwedig yn y camau cynnar.

Un anhwylder meddwl cyffredin yw gorbryder. Gall amrywiaeth o bethau ysgogi gorbryder ac fel cynorthwyydd addysgu, dylai fod gennych ddealltwriaeth o sut i gefnogi plant pan fyddant yn orbryderus.

Gorbryder a phanig – arwyddion a symptomau

Gall gorbryder achosi symptomau corfforol ac emosiynol. Mae hyn yn golygu y gall effeithio ar sut mae person yn teimlo yn ei gorff a hefyd ar ei iechyd. Dyma rai o'r symptomau:

  • teimlo'n ofnus
  • teimlo allan o wynt, yn chwyslyd, neu gwyno am 'bili-pala' neu boen yn y frest neu'r stumog
  • teimlo dan straen, yn anesmwyth, defnyddio'r tŷ bach yn aml.

Gall y symptomau hyn fynd a dod. Ni all plant ifanc ddweud wrthych eu bod yn orbryderus. Byddant yn mynd yn flin, yn ddagreuol ac angen sylw, yn cael trafferth cysgu, a gallant ddeffro yn ystod y nos neu gael hunllefau. Gall gorbryder hyd yn oed achosi plentyn i gael cur pen, poen yn ei fol neu deimlo'n sâl.

Astudiaeth achos: Gorbryder

'Wn i ddim amdanoch chi, ond rydw i bob amser wedi bod yn un am boeni, fel fy mam-gu. Bob blwyddyn, byddem yn cynllunio ein taith deuluol i India a byddai'n dechrau ... poeni am y daith ar yr awyren ... poeni am fynd yn sâl ... a chyn i'r awyren godi byddai fy stumog yn troi, byddai fy nwylo yn chwyslyd a byddwn yn teimlo na allwn anadlu. Weithiau, byddwn yn teimlo fy nghalon yn curo a byddwn yn meddwl fy mod yn marw neu'n mynd yn "wallgof".

Y llynedd, cyn fy arholiadau, gwaethygodd y sefyllfa. Roeddwn wedi bod dan lawer o bwysau yn yr ysgol ac mae pawb yn fy nheulu bob amser wedi gwneud yn dda a mynd ymlaen i'r brifysgol, felly gwyddwn y byddai'n rhaid i mi astudio'n galed iawn. Aeth pethau cynddrwg fel na allwn ganolbwyntio. Roeddwn yn teimlo'n grynedig ac yn nerfus yn yr ysgol a hyd yn oed yn dechrau crïo bron bob dydd. Doeddwn i ddim yn cysgu'n dda am fy mod mor nerfus ac roeddwn yn teimlo gormod o gywilydd i ddweud wrth fy rhieni.

Yn y diwedd, gwnes i siarad yn agored gyda nyrs yr ysgol a dyna oedd y peth gorau i mi erioed ei wneud. Cysylltodd hi â mam, ac ar ôl gweld y meddyg teulu, es i weld tîm o arbenigwyr yn yr ysbyty.

Peidiwch â phoeni ... doeddwn i ddim am gael fy ystyried yn "ferch sy'n gweld y seiciatrydd" chwaith, ond nid dyna sut oedd pethau. Gall y tîm gynnwys pob math o bobl fel meddygon, nyrsys, seicolegwyr a gweithwyr cymdeithasol. Gwnaethant dawelu fy meddwl a'm helpu i a'm teulu i weld bod fy symptomau yn rhai go iawn (yn union fel pan mae gennych asthma). Es ymlaen i gael therapi siarad o'r enw therapi gwybyddol ymddygiadol. Mae hyn yn cynnwys nifer o sesiynau wythnosol gyda'r therapydd. Doedd dim angen i mi gymryd meddyginiaeth hyd yn oed. Er y byddaf wastad yn poeni, rwy'n teimlo'n llawer gwell, ac rwyf hyd yn oed yn edrych ymlaen at y trip eleni i India.'

(Coleg Brenhinol y Seiciatryddion, 2015)

Gweithgaredd 10

Timing: Dylech neilltuo tua 15 munud

Ar ôl darllen y disgrifiad uchod o'r symptomau arferol a ddangosir gan blant sydd â gorbryder, meddyliwch am sut y gallech chi fel cynorthwyydd addysgu helpu plentyn sydd â gorbryder. Gwnewch nodiadau ac yna darllenwch ein sylwadau.

I ddefnyddio’r ymarferoldeb rhyngweithiol yma, bydd angen cyfrif am ddim gyda’r Brifysgol Agored. Mewngofnodwch neu gofrestrwch.
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).

Sylwadau

Wrth feddwl am ymddygiad plentyn, mae angen i chi greu darlun yn hytrach na chanolbwyntio ar ymddygiad penodol. Hefyd, meddyliwch am amlder neu ddwyster yr ymddygiad a ph'un a oes unrhyw resymau amlwg dros yr ymddygiad.

Efallai eich bod wedi ystyried p'un a wnaeth yr ymddygiad effeithio ar les y plentyn. Er enghraifft, efallai y bydd plentyn sy'n hoffi cael llawer o sylw ac sy'n amharod i adael i'w riant neu ofalwr ei adael yn ei chael hi'n anodd meithrin cydberthnasau neu gyfeillgarwch ag eraill. Neu efallai y bydd yn ei chael hi'n anodd cymryd rhan mewn sefyllfaoedd cymdeithasol arferol, a fyddai'n effeithio ar ei ddatblygiad cymdeithasol ac emosiynol.

Mae rhai ymddygiadau'n briodol ar adegau neu gamau datblygu penodol, ond gallent olygu problem mewn plentyn hŷn.