Para 5.6

Yn y siroedd hyn felly y collwyd y niferoedd mwyaf yn sgil mudo yn yr hanner canrif neu fwy cyn 1914. Cyn y gallwn ddod i’r casgliad fod hyn yn cynrychioli patrwm o symud o’r tir, fodd bynnag, mae angen i ni wybod beth oedd yn digwydd i’r boblogaeth gyfan yn y siroedd hyn yn ystod y degawdau hyn, a chael dangosydd rhesymol i brofi’r patrwm hwn o gefnu ar amaethyddiaeth. Mae’r newid a fu yn Sir Gaerfyrddin yn dangos bod angen ymdrin â’r pwynt cyntaf hwn yn ofalus. Fel y nodwyd eisoes, gwelwyd gostyngiad net ym mhoblogaeth y sir hon oherwydd mudo yn ystod pob degawd ac eithrio’r degawd rhwng 1910 a 1911. Serch hynny, ym mhob un degawd, gwelwyd cynnydd yn y boblogaeth gyfan. Hynny yw, rhan yn unig o’r cynnydd naturiol yn y boblogaeth oedd yn symud yn sgil y mudo net. Roedd pobl yn symud i ffwrdd ond roedd mwy o bobl wastad yn aros ar ôl. A oedd hyn yn cynrychioli symudiad o’r tir? Mae hwn yn gwestiwn diddorol.