2 Cyd-destun Arweinyddiaeth yng Nghymru

Mewn gwirionedd, prin yw'r sefydliadau sydd â strwythurau cwbl glir, a gellir defnyddio dulliau arwain gwahanol mewn rhannau gwahanol o'r un sefydliad. Gall pŵer ymddangos mewn strwythur hierarchaidd ddiffiniedig a gall hyn adlewyrchu ffurfiau ar wybodaeth arbenigol ganfyddedig. Fodd bynnag, gall y rheini nad ydynt mewn rolau arwain dynodedig ddylanwadu ar eraill drwy berswâd a meithrin cydberthnasau rhyngbersonol - gall hyn gynnwys cynnig camau i fireinio cynlluniau arwain neu opsiynau amgen yn eu lle. Pan fyddwch chi'n myfyrio ar arweinyddiaeth, mae felly'n bwysig ystyried y nodweddion sefydliadol ynghyd â'r cydberthnasau rhwng y bobl.

Mae Estyn yn arolygu ysgolion yng Nghymru ac yn rhoi adborth ar arweinyddiaeth a rheolaeth fel rhan o'r fframwaith adrodd presennol. Er bod adroddiadau Estyn yn darparu crynodeb o arweinyddiaeth a rheolaeth yr ysgol, ac yn rhoi gradd ar yr elfennau hyn, bydd hyd y cylch arolygu yn golygu bod y ‘wybodaeth’ hon yn hen yn aml.

Ceir newidiadau di-baid mewn ysgolion. Efallai fod adroddiad diweddaraf Estyn yn bwynt cyfeirio pwysig, ond mae'n bosibl bod adroddiadau gwerthuso allanol eraill ar gael i ysgolion gan awdurdod lleol (ALl) neu Consortia Rhanbarthol. Gall yr adroddiadau eraill hyn gynnig adborth diweddarach ar berfformiad sy'n trafod ac yn dadansoddi agweddau penodol ar arweinyddiaeth, a myfyrio arnynt.