2 Poglądy młodych ludzi na temat religii, tolerancji i historii

Zanim zaczniesz zastanawiać się nad tym, jak zachęcić młodzież do zaangażowania się w zajęcia dotyczące religii i tolerancji, warto zastanowić się, co już wiadomo o ich postawach wobec różnorodności wyznaniowej. Bieżące badania (zob. Maiden, Salmesvuori, Sinclair, Van Nieuwenhuyse i Wolffe, 2022) prowadzą do następujących spostrzeżeń:

• Młodzi ludzie cenią różnorodność religijną i są do niej zazwyczaj bardziej pozytywnie nastawienie niż osoby starsze (przynajmniej w teorii). Niektórzy z nich mają jednak nadal duże uprzedzenia, na przykład przeciwko budowie meczetów w Niemczech.
• Poglądy młodych ludzi kształtowane są przez liczne „koncentryczne kręgi" wpływów, z których najważniejsza jest rodzina, następnie znajomi i szkoła, a dopiero potem ich własna wspólnota wyznaniowa (jeśli w ogóle do niej należą).
• Ważny jest kontekst lokalny. Na przykład badacze z projektu RETOPEA zauważyli istotne różnice między młodzieżą w szkołach w Londynie, położonych w bardzo zróżnicowanych rejonach o wielu wyznaniach , a młodzieżą w szkole znajdującej się w mniejszym mieście w północno-zachodniej Anglii, w którym większość stanowią biali mieszkańcy. Częsty, rzeczowy kontakt z osobami innych wyznań, szczególnie w szkole, prowadzi do większej tolerancji i akceptacji.
• Wpływ mediów takich jak radio i telewizja jest ograniczony. Chociaż zarówno w wiadomościach, jak i w serialach rozpowszechniane są stereotypy, na przykład o muzułmańskich ekstremistach lub katolickich pedofilach, młodzi ludzie podchodzą do takich materiałów krytycznie i chcieliby, aby media traktowały religię w sposób bardziej wyważony i uwzględniający różne niuanse. Ich własne poglądy są coraz częściej kształtowane przez YouTube i media społecznościowe, a także bardziej tradycyjne media. Chociaż media społecznościowe nie podlegają kontroli tradycyjnych „strażników” i mogą przez to promować fałszywe informacje (ang. fake news), na przykład teorie spiskowe, to ich oddziaływanie może być takżę pozytywne. Niezmiernie ważna jest jednak edukacja w zakresie kultury wizualnej i medialnej, aby przygotować młodzież do wydawania trafnych osądów.
• U młodych ludzi rozumienie przeszłości nierzadko bywa ograniczone i prezentystyczne, co często odzwierciedla ich ograniczoną wiedzę. Mają oni skłonność do chwytania się takich wydarzeń jak Holokaust lub tak zwane wojny religijne jako dowodu na to, że w przeszłości było „gorzej” niż obecnie lub wydają anachroniczne osądy moralne bez świadomości złożoności kontekstów historycznych. Głównym celem projektu RETOPEA jest zapewnienie środków i zachęcanie do kwestionowania takiego spojrzenia na przeszłość, a także pomoc młodym ludziom w postrzeganiu historii jako źródła idei, aby zamiast tego mogli kreatywnie myśleć o swojej obecnej sytuacji.