8.5 Ateb cwestiynau

Pa bynnag swydd sydd dan sylw, bydd y cyfwelydd yn canolbwyntio ar dri grŵp o nodweddion cysylltiedig: eich proffil personol, eich proffil proffesiynol a'ch proffil cyflawniadau. Eich tasg chi yw cynnig tystiolaeth yn eich atebion i ddangos y nodweddion hyn.

• Proffil personol:
  • gallu deallusol
  • sgiliau cyfathrebu
  • sgiliau gwrando
  • hyder
  • cymhelliant swydd
  • egni a phenderfyniad
  • dygnwch
  • datblygiad
  • cymhelliant ariannol.
• Proffil proffesiynol:
  • gwybodaeth
  • dibynadwyedd
  • uniondeb
  • ymrwymiad.
• Proffil cyflawniadau:
  • effeithiolrwydd
  • effeithlonrwydd
  • darbodusrwydd.

Mae angen i chi fod yn barod hefyd i addasu eich atebion i'r mathau gwahanol o gwestiynau:

• Mae cwestiynau penodol yn gofyn am atebion ffeithiol, yn aml gyda chynnwys technegol, e.e. 'Pa broblemau y daethoch ar eu traws yn ystod cam cynllunio cynnar adeiladu'r estyniad?'
• Gall cwestiynau agored gael eu defnyddio gan gyfwelwyr medrus i annog atebion estynedig sy'n cynnwys ffeithiau ac agweddau neu deimladau, e.e. 'Dywedwch wrthyf am y tair blynedd y gwnaethoch eu treulio yn astudio ar gyfer eich NVQ'.
• Mae cwestiynau damcaniaethol yn profi cyflymder ac ansawdd meddwl ymgeisydd, e.e. 'Beth petai'r polisi yn newid i gludo mwy o nwyddau ar y rheilffordd?' Wrth ateb, byddwch yn drefnus, nodwch y tybiaethau rydych yn eu gwneud, a dywedwch ble y byddai angen mwy o wybodaeth, e.e. 'A fyddai hynny'n berthnasol i'r DU yn unig neu Ewrop gyfan?'. Does dim ateb cywir nac anghywir fel arfer – mae'r cyfwelydd yn chwilio am ffordd resymol a chlir o feddwl.
• Mae cwestiynau sy'n seiliedig ar gymhwysedd yn gofyn i chi siarad am eich sgiliau, rhinweddau a chymwyseddau sy'n gysylltiedig â'r swydd. Sail cwestiwn sy'n seiliedig ar gymhwysedd yw, os gallwch ddangos eich bod wedi gwneud rhywbeth yn y gorffennol, yna gallwch ei wneud yn y dyfodol hefyd. Fel arfer, byddai'r cwestiynau hyn yn gofyn am enghraifft o sefyllfa lle rydych wedi dangos y sgil hwnnw, a sut y byddech yn mynd i'r afael â hi'n effeithiol. Yn aml, mae cwestiynau yn dechrau gyda 'Gallwch chi ddweud wrthym am adeg pan ...'.
• Mae cwestiynau technegol yn gofyn i chi ddangos yr hyn rydych yn ei wybod am iaith arbenigol. Gofynnir y cwestiynau hyn yn aml mewn cyfweliadau ar gyfer swyddi peirianneg, gwyddonol a TG.