Maswali ya kujitathmini kwa Kipindi cha 1

Answer

• a.Sahihi: mtoto mchanga ni mtoto mchanga.
• b.Sahihi kwa kiasi fulani: ni utunzaji unaotolewa kwa mtoto na mama yake mara tu baada ya kuzaa na kwa muda wa majuma sita ya kwanza ya maisha.
• c.Sahihi: kiwango cha vifo vya watoto wachanga ni vifo vya watoto wachanga katika siku 28 za kwanza za maisha kwa kila watoto 1,000 wanaozaliwa wakiwa hai.
• d.Sahihi : mwanzoni mwa kipindi cha uchanga ni tangu kuzaliwa hadi siku 7 za kwanza.
• e.Sahihi kwa kiasi fulani: ni idadi ya kina mama wanaofariki wakati wa kuzaa na kutokana na matatizo yatokeayo mara tu baada ya kuzaa. Barani Afrika, kiwango cha vifo vya kina mama kabla, katika na muda mfupi baada ya kuzaa kiko juu sana kikiwa na takribani vifo 673 kwa kila watoto 100,000 wanaozaliwa wakiwa hai. Kumbuka kuwa kiwango cha vifo vya watoto wachanga hukadiriwa kwa kila watoto 1,000 wanaozaliwa wakiwa hai ilhali Kiwango cha vifo vya kina mama kabla, katika na muda mfupi baada ya kuzaa hukadiriwa kwa kila watoto 100,000 wanozaliwa wakiwa hai.
• f.Si sahihi: ni idadi ya vifo katika juma la kwanza la maisha kwa kila watoto 1,000 wanozaliwa wakiwa hai. Hii pia iko juu sana barani Afrika ambapo ni takribani vifo 39 kwa kila watoto 1,000 wanaozaliwa wakiwa hai.
• g.Sahihi: kipindi cha uchanga ni tangu kuzaliwa hadi siku ya 28.
• h.Si sahihi: ni mchakato ambapo mapafu yetu hufyonza oksijeni na kutoa monoksidi ya kaboni. Mchakato huu hutendeka tangu kuzaliwa.
• i.Sahihi: Kwa undani zaidi, kinachotendeka ni kuwa ini hukosa kuitoa protini ya bilirubini ambayo hutolewa katika mchakato wa kuharibu seli zee nyekundu za damu. Dalili ya umanjano kwa mtoto mchanga (yaani malimbikizo ya bilirubini) ni ambapo ngozi huanza kuwa na rangi ya manjano hasa kwa viganja na nyayo za mtoto.

Mwisho wa jibu

Answer

Kuna hoja nyingi unazoweza kumtolea Waziri huyo wa Fedha. Zifuatazo ni baadhi ya zile muhimu:

• Afrika ina baadhi ya viwango vya juu sana vya vifo vya kina mama kabla, katika na muda mfupi baada ya kuzaa na vya watoto mwanzoni mwa kipindi cha uchanga duniani (unaweza kutaja tarakimu halisi).
• Kipindi cha hatari kubwa (yaani, mara tu baada ya kuzaa na katika siku 7 za kwanza za maisha na hadi mpaka siku 28) pia ni wakati ambapo kuna kiwango cha chini cha matumizi ya huduma za utunzaji wa afya ya mama na mtoto katika Afrika.
• Utunzaji bora zaidi wa baada ya kuzaa ni lazima utendeke katika saa chache za kwanza au utakuwa umechelewa sana. Utatuzi mwafaka katika kipindi cha baada ya kuzaa una uwezo wa kupunguza vifo vya watoto wachanga kwa asilimia 10-27. Hii itaisaidia Afrika kutimiza Malengo ya Millenia ya Maendeleo ya kupunguza vifo vya kina mama kabla, katika na muda mfupi baada ya kuzaa na vya watoto.
• Tayari tunajua visababishi vikuu vya vifo katika kipindi cha baada ya kuzaa (unaweza kumpa orodha hii) na tunajua vyema cha kufanya kuhusu haya na hili hasa ni suala la kuwepo kwa mhudumu wa afya aliyehitimu ili kutekeleza hayo.
• Unaweza pia kusisitiza kuwa ili uweze kufaa zaidi, utunzaji wa baada ya kuzaa huhitaji pia kuhusisha jamii (kuwafanya wahusike katika mchakato wote kuwezesha kubadilika kwa mienendo duni ya kitamaduni na mengineyo) kisha umuelezee jinsi utakavyokuwa ukiyatekeleza haya, kwa mfano kuzungumza na watu mashuhuri na utambulishe msaada wa wakunga wa kienyeji katika jamii.

Mwisho wa jibu

Answer

Dalili za hatari kwa mama aliyezaa:

Dalili kuu za kuchunguza ni ukosefu wa maji mwilini, uterasi isiyopungua ipaswavyo, kutokwa na damu upya, kupungua kwa shinikizo la damu na kupanda kwa mpwito wa ateri. Dalili za hatari za muda mrefu unazopaswa kujua ni kuganda kwa damu na dipresheni.

Dalili za hatari kwa mtoto mchanga

Unayopaswa kuchunguza kwanza ni: je, mtoto ananyonya vizuri, rangi ya ngozi ni ya kawaida au ni ya manjano, kuna joto la juu mwilini, mtoto ni baridi au vuguvugu sana akiguswa, kupumua ni kwa kawaida, kuna kutokwa na damu, vigubiko vya macho ya mtoto ni vyekundu au vimevimba? Pia utachunguza ikiwa mtoto alizaliwa kabla ya muda wa ujauzito kuisha ili kutambua ikiwa yuko katika hatari zaidi ya kupata matatizo mengine. Huenda ulipata mengi ya haya. Ikiwa haukupata mengi ya haya au hauwezi kukumbuka yanayoashiria, soma tena sehemu 1.5.2 ‘kumtathmini mtoto mchanga’

Mwisho wa jibu.