Sgipio i'r cynnwys
Mynd i'r prif gynnwys

Ynghylch y cwrs am ddim hwn

Lawrlwytho'r cwrs hwn

Rhannu'r cwrs am ddim hwn

Deall datganoli yng Nghymru
Deall datganoli yng Nghymru

Dechrau'r cwrs am ddim hwn nawr. Crëwch gyfrif a mewngofnodwch. Ymrestrwch a chwblhewch y cwrs am ddatganaid o'ch cyfranogiad neu fathodyn digidol am ddim os ydynt ar gael.

2.2 1979

Yn 1969, sefydlwyd y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad o dan yr Arglwydd Kilbrandon er mwyn ystyried opsiynau ar gyfer dyfodol y Deyrnas Unedig ymysg cefnogaeth gynyddol i bleidiau cenedlaetholgar. Gwynfor Evans a enillodd sedd seneddol gyntaf Plaid Cymru yn is-etholiad Caerfyrddin yn 1969, gyda Winnie Ewing yn ennill sedd i'r SNP yn is-etholiad Hamilton yn 1967. Awgrymodd adolygiad Kilbrandon ddatganoli deddfwriaethol a gweithredol i Gymru a'r Alban a Chynghorau Cynghori Rhanbarthol i Loegr. Gwrthodwyd y cynllun hwn am ei fod yn rhy fiwrocrataidd ac annoeth yn nhermau economaidd.

Cyflwynwyd cynlluniau diwygiedig ar gyfer datganoli i Gymru a'r Alban wedi hynny. Yn 1974, cyhoeddwyd cynllun ar gyfer datganoli yng Nghymru, a oedd yn cynnwys datganoli swyddogaethau gweithredol i Gynulliad o 72 o aelodau yng Nghymru, a fyddai'n gweithredu drwy system pwyllgorau dan arweiniad Prif Weithredwr. Bu'r cynllun yn destun refferendwm.

Gweithgaredd 1 Refferendwm (1979)

Cynhaliwyd y refferendwm ar 1 Mawrth 1979. Edrychwch ar y deunyddiau ymgyrchu hyn ar gyfer y ddwy ochr.

Y ddelwedd a ddisgrifir
Ffigur 1 ‘Vote yes on March 1st
Y ddelwedd a ddisgrifir
Ffigur 2 ‘Why you should vote no

Sut fyddech chi'n pleidleisio? Gwnewch eich penderfyniad, yna datgelwch y drafodaeth isod i ddarganfod y canlyniadau.

Y ddelwedd a ddisgrifir
Ffigur 3 Papur pleidleisio refferendwm

Gadael sylw

A YDYCH AM I DDARPARIAETHAU DEDDF CYMRU 1978 CAEL EU GWEITHREDU?
YmatebPleidleisiau%
Ydwyf243,04820.26%
Nac ydwyf956,33079.74%

Methodd y refferendwm.