Nyenzo-rejea 4: Mwezi na uhusiano wake na Dunia na jua – usuli kwa ajili ya mwalimu

 Taarifa za msingi/ welewa wa somo wa mwalimu

Mwezi ni kitu cha mviringo ambacho kimetiwa mwangaza na jua na huakisi baadhi ya mwanga wake. Lakini ni namna gani mwezi huwekwa kuhusiana na jua na Dunia, na unazungukaje?

Tunajua kuwa:

Mwezi unaonekana kwa nyakati tofauti mchana au usiku;

Muda ambao mwezi huonekana ni karibia sawa na na umbo na ukubwa wa sehemu yake inayong’aa (vipindi vyake);

Mwezi una mwanga hafifu kuliko jua na hutoa joto kidogo sana; Mzunguko mzima wa mwezi mwandamo una kipindi cha takriban siku

29.5 za jua;

Mwezi huonekana nyakati tofauti kwa sehemu ya kila siku (cha msingi usifichwe na mawingu);

Mwezi huonyesha uso ulio sawa na wa Dunia muda wote; Mwezi umekuwa na ukubwa dhahiri wa aina moja muda wote; Ukubwa huu dhahiri wa mwezi ni karibia sawa na ule wa jua;

Kupatwa kwa mwezi hutokea mara chache (si zaidi ya mara mbili kwa mwaka).

Maelezo

Mchoro kwenye ukurasa unaofuata utakusaidia kujenga ufahamu wa namna mwezi unavyolizunguka jua. Unaonyesha jinsi tunavyoona vipande vya ukubwa tofauti wa mwezi kwenye kila hatua ya mhimili wake. Huonyesha namna maumbo ya mwezi yanavyojitokeza kutoka kwenye mhimili wake kuizunguka dunia. Muda wa kuchomoza kwa sura zinazofanana (mf. Mwezi kamili) ni wastani wa siku 29.5.

Utaona kwamba mwezi hutoa uso ule ule kwenye dunia: mwezi hujizungusha kwenye mhimili wake wakati huo huo ikiizunguka Dunia, kwa uelekeo ule ule. Zaidi ya hayo, pale unapoona mwezi kamili, kila mtu upande huo wa dunia ataona mwezi kamili. Hii hutumika kwa mwezi unaochomoza na kwa kila kipindi cha mwezi.

Tafadhali zingatia kwamba: Utahitaji kugeuza mpangilio kwenye mchoro kuelekea kusini mwa Ikweta.

Mtu aliyeko ardhini anaona kila kitu ndani ya duara

Mwezi namba 1 = Mwezi mpya

Kiolezo ambacho wanafunzi watajaza umbo Ia mwezi

Nyenzo muhimu

Kama huna uwezekano wa kupata mtandao, nyenzo hapa chini inawapa wanafunzi wako nafasi ya kushiriki kwenye ziara ya kusini mwa ikweta na ina katuni ya kuvutia ya mzunguko wa mwezi.

Chanzo Halisi: Primary Science, Developing Subject Knowledge, Jane Devereux