'The Welsh Miner’s Wife'
Gan Katharine Marquis
It’s raining again
Sheets clean and bare
Pegged on a washing line
Billowing fair
The Atlantic is wayward
Coal dust in the air
The steelworks nearby
Means orange to share
The miner’s wife
Forlorn
Need wash them again
Come tomorrow morn.
Ynglŷn â'r gerdd hon
Fel un o gonglfeini'r Chwyldro Diwydiannol, roedd Cymru yn enwog am ei phyllau glo yng Nghwm Rhondda, Cymoedd de Cymru a Meysydd Glo de Cymru.
Yn y gerdd delynegol fer hon gan Katharine, mae i'r llinell agoriadol neges gyfarwydd iawn! Mae yna lygedyn o ryddid ac antur yma, ochr yn ochr â throsiad gwych o'r llenni 'billowing' fel llong hwylio'n croesi'r Iwerydd. Wrth i wraig y glöwr frwydro â llwch glo, mae'n dychmygu bywyd gwell yn y gorllewin.
Mae'n bortread ingol o Gymraes weithgar a balch sy'n profi bywyd gwahanol mewn aer llygredig, ond mae hefyd yn ddarlun arall o obaith ac ysbryd cymunedol ac yn ategiad hyfryd i 'Silver Girl' gyda'i safbwynt benywaidd. Erbyn 1913, tref glan y môr y Barri yn ne Cymru oedd porthladd allforio glo mwyaf y byd, gyda Chaerdydd yn ail iddi, wrth i lo gael ei gludo ar y rheilffyrdd. Caeodd y pwll glo dwfn olaf yng Nghymru, Glofa'r Tŵr ger Aberdâr, yn 2008, ar ôl 13 mlynedd fel cwmni cydweithredol yn eiddo i'w löwyr.
Mae'r dudalen hon yn rhan o arddangosfa ar-lein Blaenau Gwent REACH.
Ffilm a sain | Ysgrifennu creadigol | Celf weledol
Straeon digidol | Hanes Blaenau Gwent | Ynglŷn â'r prosiect hwn
Graddau y Cwrs
Graddiwch yr erthygl hon
Adolygwch yr erthygl hon
Mewngofnodi i OpenLearn i adael adolygiadau ac ymuno â'r sgwrs.
Adolygiadau ar gyfer yr Erthygl hon