Sgipio i'r cynnwys
Mynd i'r prif gynnwys

Ynghylch y cwrs am ddim hwn

Dewch yn fyfyriwr gyda’r Brifysgol Agored

Lawrlwytho'r cwrs hwn

Rhannu'r cwrs am ddim hwn

Mathemateg bob dydd 1
Mathemateg bob dydd 1

Dechrau'r cwrs am ddim hwn nawr. Crëwch gyfrif a mewngofnodwch. Ymrestrwch a chwblhewch y cwrs am ddatganaid o'ch cyfranogiad neu fathodyn digidol am ddim os ydynt ar gael.

1.2 Onglau

Caiff ongl ei ffurfio lle mae dwy linell (neu ochrau) syth yn cyfarfod. Caiff onglau eu mesur mewn graddau, a ddangosir gan y symbol ° ar ôl nifer y graddau. Felly, er enghraifft, ystyr 45° yw ongl 45 gradd.

Noder: Peidiwch â drysu rhwng y rhain a graddau Celsius, canradd neu Fahrenheit, a ddefnyddir i fesur tymheredd.

Mae 360° mewn cylch. Mae 180° mewn hanner troad – hynny yw, o’r gogledd i’r de ar gwmpawd, neu o 9 i 3 ar gloc.

Ongl 90° yw chwarter troad - o’r gogledd i’r dwyrain ar gwmpawd, neu o 12 i 3 ar gloc. Enw arall ar yr ongl hon yw ongl sgwâr. Dangosir ongl sgwâr fel hyn:

Described image
Ffigur 3 Ongl sgwâr

Mae onglau sgwâr yn gyffredin iawn mewn bywyd pob dydd. Edrychwch o’ch cwmpas a sylwch faint ohonyn nhw y gallwch eu gweld.

Dyma rai enghreifftiau o ble y gallech fod wedi gweld ongl sgwâr:

  • corneli eich sgrin (cornel yw lle mae dwy linell yn cyfarfod)

  • corneli ffenestri

  • corneli tudalen mewn llyfr

  • lle mae’r waliau’n cyfarfod â’r llawr

  • lle mae coesau’r bwrdd yn cyfarfod â phen y bwrdd.

Gelwir ongl lai na 90° yn ongl lem. Gelwir ongl fwy na 90° yn ongl aflem.

Gweithgaredd 2: Onglau

Pa onglau yn Ffigur 4 sy’n onglau sgwâr, yn onglau llym neu’n onglau aflym?

Described image
Ffigur 4 Onglau

Ateb

Mae onglau (a) ac (f) yn onglau aflym (mwy na 90°).

Mae onglau (b) a (d) yn onglau llym (llai na 90°).

Mae onglau (c) ac (e) yn onglau sgwâr (90° yn union).