Somo la 1
Kwa vitu vya yabisi tunaweza kuuliza kwamba: Je kitu hiki kimetoka wapi? Au je kitu hiki kina tabia zipi? Na je kinaweza kubadilika mara nyingi hii huhusisha kujifunza kwa matendo zaidi ya kusikiliza tu na kutumainia kukumbuka. Na ikiwa hatujui au tumeshindwa kupata taarifa mara nyingi huwa kuna uwezekano wa kuzipata wa siku moja tukasisimuka kwa kupata taarifa ambazo zilizokosekana)
Baadhi ya vitu yabisi huwa ni vya asili na vingine hutengenezwa; kwa mfano mchanga ni kitu cha asili na glasi ni kitu cha kilichotengenezwa. Kwa kweli glasi inatengenezwa kutokana na mchanga je unaujua mchakato wa kutengeneza glasi? Jaribu kuchunguza na ufanye uatafiti wa kisayansi.
Mbao ni vitu vya asili vinavyotengenezwa kutokana na miti na karatasi hutengenezwa kutokana na mbao. Aina fulani ya nyigu hutafuna mbao na kutengeneza rojo ya unga wa mbao kutengenezea karatasi ambayo wanatumia kujenga seli za tundu lao la nyigu. Watu wamevumbua jinsi ya kufanya kitu kama hicho. Unaweza kuupanua utafiti na majaribo yako kwa kutengeneza karatasi zako mwenyewe kutokana na rojo ya mbao.
Mwanzo mzuri wa kuanza njia hii ni majadiliano yasiyo rasmi ambapo wanafunzi watabadilishana mawazo, wataibua maswali na kuendeleza utafiti unaowapendeza. Uchunguzi Kifani 1 unaonesha jinsi gani mwalimu anahamasisha utafiti kwa wanafunzi wake. Katika shughuli 1 unaliendeleza zaidi zoezi hili na wanafunzi wako na likiambatana na maonyesho ya mabango na vitabu vilivyotengenezwa na wanafunzi wako.
Uchunguzi kifani ya 1: Mchezo –nashangaa hii imetoka wapi…?
Kila wakati anapokuwa na muda wa ziada katika siku za shule Jessica hucheza ‘mchezo wa kushangaza’ na wanafunzi wake (au watoto wanaokaa pembeni wakati wengine wanaenda kwenye zoezi la kwaya). Mwanafunzi mmoja atarudi na kuchukua kitu fulani chochote na kuuliza
‘ninashangaa hiki kimetoka wapi?’ kisha wote pamoja wataweka vichwa vyao pamoja na kubadilishana yale wanayoyajua na kufikiri, kukubaliana na kutokukubaliana na kujenga mawazo kadri wanavyoongea. Ilikuwa
haijalasimishwa lakini mara nyingi humshangaza Jessica kwamba baada ya siku wanafunzi huweza kuleta taarifa zaidi kutoka nyumbani au kupata kitu fulani katika vitabu au magazeti.
Mchezo wa kushangaza unaonyesha kufanya kama ufunguo, unafungua mlango wa uelewa wa wanafunzi. Alishangaa ikiwa kuna njia ya kufanya kipengele hiki kuwa somo rasmi la sayansi.
Shughuli ya 1: Vitabu vya taarifa za Zigzag
Vitu vinavyofurahisha vilivyokusanywa na wanafunzi vinaweza kuonyeshwa darasani ‘makumbusho ya sayansi. Ukweli uliokubalika kwa kila kitu uandikwe katika kadi kuunga mkono maonyesho. Maonyesho yaendelee mpaka mwisho wa muhula.
Ikiwa una vitu vya kutosha waambie wanafunzi katika makundi waandae kitabu kidogo cha taarifa kuongezea katika maonyesho hayo. (Angalia Nyenzo rejea 1: kutengeneza kitabu cha zigzag ).
Hakikisha kwamba unawapa wanafunzi muda na kuwasaidie kuandika drafti na panga mwonekano wa vitabu wanavyotengeneza ili waweze kujivunia kazi yao. Hii pia inakupa nafasi ya kuhakikisha kuwa taarifa za kisayansi ni sahihi ; jaribu. Kuhamasisha watnie jina kama: Hadithi ya bilauri, simenti inatengenezwaje, kutoka katika mti hadi kwenye vitabu, chumvi inatoka wapi? Jinsi gani ya kutengeneza gundi yako mwenyewe.
Wanafunzi wakubwa wanaweza kutengeneza vitabu ambavyo vitasomwa na wanafunzi wadogo.
Ni tofauti zipi ulizoziona baina ya drafti ya kwanza na vitabu vilivyokamilika? Je uliwaambia wanafunzi kutoa maoni yao juu ya vitabu vya wenzao?
Sehemu ya 2: Kuchunguza yabisi
