မြန်မာနိုင်ငံစာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်အက်ဥပဒေ၏ ခြွင်းချက်များနှင့် အဆင့်မြင့်ပညာရေး
ယခုအခန်း၏ရှေ့ပိုင်းတွင် မူပိုင်ခွင့်ရလက်ရာကိုအသုံးပြုရန်အလို့ငှာ မူပိုင်ခွင့်ရရှိသူ၏ ခွင့်ပြုချက်ကိုတောင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ဖတ်ခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံစာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေသစ်အောက်တွင် စာပေလက်ရာများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ခြွင်းချက်အများအပြားပါရှိပါသည်။ ၎င်းတို့တွင်
- ပုဂ္ဂလိကအသုံးပြုမှုအတွက် မူပွားခြင်း
- ကိုးကားခြင်း
- ပညာရေးရည်ရွယ်ချက်များအတွက်သုံးစွဲခြင်း
- စာကြည့်တိုက်များ မော်ကွန်းတိုက်များတွင် မူပွားခြင်းနှင့် ဘာသာပြန်ဆိုခြင်း
- ပုံနှိပ်ရာတွင် သုံးစွဲခြင်း
- ပြင်ဆင်မှု သို့မဟုတ် အရန်ထားရှိမှုအတွက် ယာယီမူပွားခြင်း
- မသန်စွမ်းသူများအတွက် သုံးစွဲခြင်း
စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအသစ်တွင် အများပြည်သူဆိုင်ရာမူဝါဒ၊ လုံခြုံရေးတို့နှင့် စပ်လျဉ်းသည့် အစိုးရဆောင်ရွက်ချက်တို့မှ တစ်ဆင့် ပေါ်ပေါက်နိုင်သော မည်သည့်မူပိုင်ခွင့်ချိုးဖောက်မှုကိုမဆို ဖယ်ထုတ်ထားပါသည်။
တွေ့ရသည့်အတိုင်း မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအသစ်သည် ပညာရေးရည်ရွယ်ချက်များအတွက်လက်ရာများကို မူပွားခွင့်ပြုပေးပါသည်။ သို့သော် ၎င်းနှင့် ဤအကြောင်းအရာအတွင်းရှိ လက်ရာမူပွားခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် များစွာသောစည်းမျဉ်းများတွင် ခြွင်းချက်တချို့ရှိနေပါသည်။ ကန့်သတ်ချက်တစ်ခုမှာ စာအုပ်တစ်အုပ်လုံး၊ ဂီတသင်္ကေတ အတွဲအဆက်လိုက် သို့မဟုတ် ဒစ်ဂျစ်တယ်ဒေတာဘေ့စ်တစ်ခုလုံး သို့မဟုတ် ကြီးမားသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုလုံးကို မူပွား၍မရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပညာရေးရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်စေကာမူ စာအုပ်တစ်အုပ်လုံးမိတ္တူကူးရန်အတွက် မူပိုင်ခွင့်ပိုင်ရှင်ဆီမှ ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်သည့်သဘောဖြစ်ပါသည်။
မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအသစ်၏ ပုဒ်မ ၂၇ တွင် ပညာရေးအတွက်နှင့် ညွှန်ကြားထားသည့် ပမာဏများအတွင်း အသုံးပြုသည့်အရင်းအမြစ်များအတွက် ် မူပိုင်ခွင့်ခွင့်ပြုမိန့်ယူရန်မလိုအပ်ပါ။ သို့သော် မူလလက်ရာရှင်/ဖန်တီးသူ၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များနှင့် ကူးယူသည့်လက်ရာကို မဖြစ်မနေထည့်သွင်းရပါမည်။ သက်ဆိုင်သည်များမှာ
- a.ပုဒ်မ ၂၇ (က)။ ထုတ်ဝေပြီးလက်ရာ၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသကိုဖြစ်စေ၊ သတင်းစာ၊မဂ္ဂဇင်းဂျာနယ်တို့တွင်ပါဝင်သော ဆောင်းပါး၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသကိုဖြစ်စေ ပညာသင်ကြားရန် ရည်ရွယ်ချက်အတွက် မူပွားခြင်း၊
- b.(ခ) ပညာရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများက သင်ကြားပို့ချရာတွင် အသုံးပြုမည့် ပုံနှိပ်ထားသော သင်ရိုးများနှင့် အီလက်ထရောနစ်နည်းစနစ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော သင်ရိုးများတွင် ပုဒ်မခွဲ (က) အရ ပြုလုပ်ထားသော မိတ္တူများကို ထည့်သွင်းခြင်း။ (ထိုသို့ အီလက်ထရောနစ်နည်းစနစ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော သင်ရိုးများကို အသုံးပြုခွင့်ရှိသော ဆရာ၊ ဆရာမများနှင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများမှသာ သုံးစွဲနိုင်သည့် လုံခြုံစိတ်ချရသော ကွန်ရက်တွင် ထားရှိရမည်။)
- c.(ဂ) ယင်းသင်ရိုးများကို သင်ယူမည့် ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ယင်းတို့ကိုယ်ပိုင် အသုံးပြုရန်အတွက် လည်းကောင်း၊ စာကြည့်တိုက်တွင် အပ်နှံရန်အတွက်လည်းကောင်း ပုံနှိပ်ပုံစံဖြင့်ဖြစ်စေ၊ အီလက်ထရောနစ် ပုံစံဖြင့်ဖြစ်စေရှိသော စာပေ သို့မဟုတ် အနုပညာလက်ရာများ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို မိမိတို့ မှတ်တမ်းပြုစုထားသော စာစဉ်၊ သုတေသန စာတမ်းများအတွက် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုခြင်း။
လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေသစ်သည် 'မျှတစွာအသုံးပြုမှု(Fair use)'သို့မဟုတ် 'မျှတစွာ ပတ်သက်ဆက်ဆံမှု (fair dealing)'ဟူသည့်စကားရပ်၏ တိကျသောဖွင့်ဆိုချက်အား ပေးမထားပါ။ ဆိုလိုသည်မှာ ပညာရေးဆိုင်ရာရည်ရွယ်ချက်များအတွက်အသုံးပြုမှုသည် မူပိုင်ခွင့်ကို မတော်တဆအားဖြင့်ချိုးဖောက်ခြင်းမမည်ကြောင်း သေချာစေရန် မူပိုင်ခွင့်အားချိုးဖောက်ခြင်းမရှိဘဲ စာအုပ်တစ်အုပ်၏ရာခိုင်နှုန်းမည်မျှ သို့မဟုတ် စာမျက်နှာအရေအတွက်မည်မျှကို ကူးယူနိုင်သည်ဟူသော ရှင်းလင်းသည့်လမ်းညွှန်ချက်ကိုလိုအပ်ပါသည်။
ပညာရေးတွင် စာအုပ်များနှင့်အရင်းအမြစ်များ၏ ကုန်ကျစရိတ်သည် ဆရာဆရာမများနည်းတူ ကျောင်းသားများအတွက်လည်း ပူပန်စရာဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခန်း၏ရှေ့ပိုင်းတွင်တွေ့ခဲ့သည့်အတိုင်း လက်ရှိကျင့်သုံးမှုသည် စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ကို အမြဲထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်မဟုတ်ဟု ယူဆရပါသည်။ အမှန်ပြောရလျှင် ယခင်က ကျွန်ုပ်တို့သည်အရင်းအမြစ်များကို အကြိမ်များစွာမိတ္တူကူးယူခဲ့ပြီး ဖြန့်ဖြူးခဲ့နိုင်ပါသည်။ ယခုအခါတွင်မူ စာပေ သို့မဟုတ် အနုပညာလက်ရာတစ်ခုအားကူးယူသည့်အခါ မူပိုင်ခွင့်ချိုးဖောက်နေခြင်းမဟုတ်ကြောင်း သေချာရန်လိုအပ်ပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့အသုံးပြုသည့် စာပေ သို့မဟုတ် အနုပညာလက်ရာများအား အသိအမှတ်ပြုရည်ညွှန်းခြင်းကိုလည်း သေချာရန်လိုအပ်ပါသည်။
ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်
သင်၏ကျင့်သုံးနေသည့်ပုံစံအတွက် မြန်မာနိုင်ငံ စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေသစ်သည် မည်သည့်အဓိပ္ပာယ်ဆောင်သနည်း။ သင်ကြားရေးနှင့်သင်ယူရေးအတွက်အသုံးပြုသည့်အရင်းအမြစ်များအား ကိုးကားချက်ပေးပါသလား။ သင်အသုံးပြုသည့် အရင်းအမြစ်များ၏မူပိုင်ခွင့်ပိုင်ရှင်များကိုသိပါသလား။ သင်သည် စာအုပ်တစ်အုပ်၏ စာပိုဒ်ကြီးများအား ကူးယူလိုပြီး သင်၏အသုံးပြုမှုသည် ပညာရေးဆိုင်ရာရည်ရွယ်ချက်များအတွက် မျှတစွာအသုံးပြုမှု(Fair use)ပမာဏကို ကျော်လွန်သုံးစွဲခဲ့ပါကယင်းအကြောင်းအရာအားကူးယူနိုင်ရန် ခွင့်ပြုချက်အား မည်သို့တောင်းခံမည်နည်း။
ပို၍ခြုံပြောရလျှင် စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေသစ်သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ တက္ကသိုလ်များအပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သနည်း။ စာကြည့်တိုက်များတွင် စာအုပ်များနှင့်အခြားအရင်းအမြစ်များ အလုံအလောက်ရှိကြောင်း မည်သို့သေချာစေနိုင်သနည်း။ သင်၏တက္ကသိုလ် သို့မဟုတ် ကောလိပ်တွင် အကြံဉာဏ်နှင့် အကူအညီတောင်း၍ရနိုင်သူ တစ်ယောက်ယောက် ရှိပါသလား။ စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်နှင့်ကိုးကားချက် ပေးခြင်းများအားပိုမိုနားလည်လာစေရန် သင်၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များနှင့် ကျောင်းသားများအား မည်သို့ကူညီနိုင်သနည်း။
စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေရှိ ကန့်သတ်ချက်များနှင့်ခြွင်းချက်များ