မှီငြမ်းလက်ရာလား၊ ပေါင်းစပ်ဖန်တီးထားသည့်လက်ရာလား။

ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခြင်းသည် မတူညီသောရင်းမြစ်များမှ လက်ရာများကို စုပေါင်းကာ ဖန်တီးမှုအသစ်ကိုဖန်တီးထားသည့် မှီငြမ်းခြင်းပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ရင်းမြစ်များအား သေသပ်စွာ စုပေါင်းထားသောကြောင့် open လိုင်စင်လက်ရာတစ်ခု၏ အစ နှင့်အဆုံး ကို မခွဲခြားနိုင်ပါ။ သင်၏ကိုယ်ပိုင် အကြောင်းအရာ၊ အချက်အလက် များနှင့် များစွာသော OER များကိုပေါင်းစပ်ကာ ဖန်တီးထားသော ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်အသစ်သည် ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခြင်း၏ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့လွယ်ကူချောမွေ့ခြင်းသည် လက်ရာရှင်အသစ်အတွက် အသုံးဝင်စေကာမူ မှီငြမ်းပြုပြင် ရာတွင် ပါဝင်သော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုချင်းစီအား အသိအမှတ်ပြုဖော်ပြပေးရန်မှာ အရေးကြီးသောအချက်ဖြစ်သည်။

ရုပ်ပုံ အသိအမှတ်ပြုချက် Nate Angell ၏ ‘CC Smoothie [Tip: hold Ctrl and click a link to open it in a new tab. (Hide tip)] ‘ CC BY အများပြည်သူပိုင်နေရာရှိ Element5 ၏ ‘Strawberry Smoothie On Glass Jar’ (https://www.pexels.com/ photo/ strawberry-smoothie-on-glass-jar-775032/) နှင့် CC BY ဖြင့်အသုံးပြုထားသော Creative Commons ၏ များစွာသော Creative Commons လိုင်စင်ပုံများ (https://creativecommons.org/ about/ downloads) ၏ ဆင့်ပွားလက်ရာဖြစ်သည်။

ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခြင်း၏အလုပ်လုပ်ပုံကို သရုပ်ဖော်ရန် ကောင်းမွန်သောနည်းလမ်းတစ်ခုမှာ smoothie’ ဖျော်ရည် နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ အထက်တွင်ပါရှိသော 'CC Smoothie’ ရုပ်ပုံ တွင် smoothie ဖျော်ရည် (CC BY-NC-SA) ကို လိုင်စင်ပါရှိကြောင်း တွေ့နိုင်သည်။ အဆိုပါဖျော်ရည်အား ဖော်ပြပါအသီးများဖြင့် ဖန်တီးထားသည်။ smoothie ဖျော်ရည်အား ငှက်ပျောသီး (CC BY NC)၊ စတော်ဘယ်ရီ (အများပြည်သူပိုင်)၊ လိမ္မော်သီး (CC BY NC-SA) နှင့် နာနတ်သီး (CC BY) တို့ဖြင့် ရောမွှေပေါင်းစပ်ကာ ဖန်တီးထားခြင်းဖြစ်သည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ သို့ရာတွင် အဘယ်ကြောင့် CC Smoothie အား CC BY-NC-SA တင်ထားပါသနည်း။

smoothie မဖန်တီးခင် စဉ်းစားသင့်သော အရေးကြီးသည့်အချက်တချို့ရှိပါသည်။ ရှေးဦးစွာ smoothie ဖျော်ရည်ပြုလုပ်ရန် အသီးများကိုပေါင်းစပ်ရောမွှေရန် အတွက် ယင်းအသီးများတွင် ကိုက်ညီသော လိုင်စင်အမျိုးအစားများ ရှိထားရန်လိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့် မတူညီသော open license ရှိသည့်ရင်းမြစ်များကို ပေါင်းစပ်လိုသည့်အခါ ကြိုတင်စီစဉ်ထားရန် အရေးကြီးသည်။

ဒုတိယအနေဖြင့် မည်သည့်လိုင်စင်များက အဆင်ပြေစွာပေါင်းစပ်၍ရသနည်းဆိုသည်ကို သိရှိထားရန်အရေးကြီးသည်။ ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခြင်းပြုလုပ်ရန်အတွက် အချင်းချင်းသဟဇာတဖြစ်သော open လိုင်စင်များကို အောက်ပါဇယားတွင်လေ့လာနိုင်သည်။ ဇယားတွင် CC0 နှင့် အများပြည်သူပိုင်နေရာ တို့ပါဝင်သည်။ ဒေါင်လိုက်မှ လိုင်စင်အမျိုးအစားတစ်ခုနှင့် အလျားလိုက်မှ လိုင်စင်အမျိုးအစားတစ်ခုကို ရွေးချယ်နိုင်သည်။

• အမှန်ခြစ်သင်္ကေတ (✔) သည် ၎င်းလိုင်စင်အမျိုးအစားက အခြားလိုင်စင်အမျိုးအစားနှင့် သဟဇာတဖြစ်သည်ကို ဆိုလိုသည်။ ၎င်းလိုင်စင်များနှင့် OER ကိုအသုံးပြုကာ ပေါင်းစပ်ဖန်တီးထားသည့်လက်ရာ ဖန်တီးမည်ဆိုပါက ယင်းမှာ သတင်းကောင်းတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။
• အမှားခြစ်သင်္ကေတ (✘) သည် ရွေးချယ်ထားသောလိုင်စင်များသည် ပေါင်းစပ်ဖန်တီးရန် ကိုက်ညီမှုမရှိခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းလိုင်စင်များနှင့် OER အား ပေါင်းစပ်၍မရပါ။

ဥပမာတစ်ခုကို လေ့လာကြည့်ကြမည်။ CC BY-NC လိုင်စင် သုံးထားသော ကျောင်းသုံးဖတ်စာအုပ်ပါ အကြောင်းအရာများကို CC BY-SA လိုင်စင် သုံးထားသော အွန်လိုင်းသင်တန်း အကြောင်းအရာနှင့် ပေါင်းစပ်ဖန်တီးချင်သည် ဆိုပါစို့။ ၎င်းလိုင်စင်အမျိုးအစားများမှာ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ကိုက်ညီမှုရှိပါသလား။

ဤဇယားကွက်အား OEPS သင် တန်းဖြစ်သည့် Becoming an open educator ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ (အခန်း ၄.၂ ‘OER အားပေါင်းစပ်ဖန်တီးခြင်း’) မူရင်းဇယားကွက်အား Creative Commons ၏ အမေးများသောမေးခွန်းများ မှ ရယူထားခြင်းဖြစ်ပြီး CC BY 4.0 လိုင်စင် သုံးထားပါသည်။ သရုပ်ပြရန်အတွက် အနီရောင်မြားများနှင့် စက်ဝိုင်းများပေါင်းထည့်ထားသည်။

မှန်ပါသည်။ ၎င်း OER များကို ပေါင်းစပ်ဖန်တီး၍မရပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပေါင်းစပ်လက်ရာတစ်ခုတွင် CC BY-SA လိုင်စင် သုံးထားသော အကြောင်းအရာကိုအသုံးပြုပါက ယင်းကို စီးပွားဖြစ် အသုံးပြုမှုကို တားမြစ်ရန် လိုအပ်သော OER နှင့် ပေါင်းစပ်၍မရသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် CC BY-SA လိုင်စင်၏ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များကို ချိုးဖောက်ခြင်း ဖြစ်သွားနိုင်ပါသည်။

သို့ရာတွင် CC BY-SA နှင့် CC BY-NC-SA ရင်းမြစ်နှစ်ခုအား ပေါင်းစပ်နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရင်းမြစ်အား CC BY-SA နှင့် CC BY-NC-SA လိုင်စင်နှစ်ခု လုံ ချပေးရန်လိုအပ်ချက်အားသင့်အနေဖြင့် လိုက်နာနိုင်မည်မဟုတ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

CC BY-NC-SA လိုင်စင် သုံးထားသော smoothie ဖျော်ရည်ဥပမာအား ပြန်လည်လေ့လာပါမည်။ ဤပေါင်းစပ်ဖန်တီးမှုတွင်အသုံးပြုထားသော လိုင်စင်အမျိုးအစားများကိုလေ့လာကြပါစို့ smoothie ဖျော်ရည်အား ငှက်ပျောသီး (CC BY NC)၊ စတော်ဘယ်ရီ (အများပြည်သူပိုင်နေရာ)၊ လိမ္မော်သီး (CC BY NC-SA) နှင့် နာနတ်သီး (CC BY) တို့ဖြင့် ဖန်တီးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဤပေါင်းစပ်ဖန်တီးမှုတွင် အသုံးပြုထားသော အတင်းကျပ်ဆုံးလိုင်စင်မှာ လိမ္မော်သီး (CC BY NC-SA) ဖြစ်သည်။ အထက်ဖော်ပြပါဇယားတွင် CC BY NC-SA နှင့် သဟဇာတဖြစ်သော လိုင်စင်များကိုကြည့်ပါ။

ဟုတ်ပါသည်၊ အဖြေမှန်ပါသည်။ CC BY NC-SA လိုင်စင် သုံးထားသောရင်းမြစ်များကို CC BY-SA၊ CC BY-ND (သို့) CC BY-NC-ND လိုင်စင် သုံးထားသောရင်းမြစ်များနှင့် ပေါင်းစည်း၍မရပါ။ ၎င်းလိုင်စင်အမျိုးအစားထဲမှ နှစ်မျိုးတွင် ဆင့်ပွားလက်ရာခွင့်မပြု (NoDerivatives) အချက် (CC BY-ND and CC BY-NC-ND) ပါဝင်နေသောကြောင့် မှီငြမ်းပြုပြင် ခြင်း နှင့် ဝေမျှခြင်းများ မပြုလုပ်နိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည် ။ ကျန်ရှိသောလိုင်စင်အမျိုးအစားဖြစ်သည့် CC BY-SA အရ ကျွန်ုပ်တို့သည် ရင်းမြစ်အား မှီငြမ်းပြုပြင် ထားသည့် မည်သည့်ဗားရှင်းကိုမဆို တူညီသည့်လိုင်စင်အမျိုးအစား ချပေးရန်လိုအပ်သည်။ လိမ္မော်သီးတွင် CC BY-SA လိုင်စင်၏ လိုအပ်ချက်နှင့်ကွာခြားသော 'SA' လိုအပ်ချက်ရှိပြီးဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းလက်ရာများအား ပေါင်းစည်း၍မရပေ။ ဆိုလိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ smoothie ဖျော်ရည်တွင် လိမ္မော်သီးအားအသုံးပြုလိုပါက အများပြည်သူပိုင်ဖြစ်သည့် အသီးများ (သို့) CC BY၊ CC BY-NC (သို့) CC BY-NC-SA လိုင်စင် သုံးထားသောအသီးများကိုသာ ပေါင်းစပ်၍ရနိုင်သည်။

မြင်တွေ့ရသည့်အတိုင်း မတူညီသောလိုင်စင်အမျိုးအစားများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်နှင့် အသစ်ဖန်တီးရန် ၎င်းတို့အားမပေါင်းစပ်ခင် ၎င်းတို့ချင်း သဟဇာတဖြစ်စေရေး သေချာစေရန် လွန်စွာအရေးကြီးပါသည်။ အထက်တွင်မြင်တွေ့ခဲ့သည့်အတိုင်း CC BY ကဲ့သို့ ပိုမိုလွတ်လပ်သောလိုင်စင်များကိုအသုံးပြုသော လွတ်လပ်စွာ ရယူအသုံးပြုနိုင်သည့် ရင်းမြစ်များကို ပေါင်းစပ်လျှင် ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခြင်းသည် ပိုမိုလွယ်ကူပါသည်။ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ သင်၏ OER တွင် မူပိုင်ခွင့်ရယူထားသောရင်းမြစ်များကို ထည့်သွင်းခြင်းမပြုလုပ်နိုင်သော်လည်း မူပိုင်ခွင့်ရယူထားသောရင်းမြစ်များအား URLs ဖော်ပြခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ (ဥပမာ - open license မရှိသော YouTube ပေါ်ရှိ ဗီဒီယိုများ ။