9.1 Dulliau o gael ôl-drafodaeth
Mae llawer o wahanol ddulliau o adrodd yn ôl, a dyma'r rhai mwyaf cyffredin.
| Dull Ôl-drafodaeth | Disgrifiad |
|---|---|
Dull SHARP |
Mae SHARP yn cynnwys egwyddorion sylfaenol llwyr o ran beth i'w drafod wrth gynnal ôl-drafodaeth. Acronym yw SHARP sy'n cynnwys pum 'awgrym' i arwain hyfforddwyr a hyfforddeion i gyflwyno/derbyn ôl-drafodaeth strwythuredig. Mae SHARP yn golygu gosod amcanion dysgu (Set learning objectives), sut aeth pethau (How did it go), mynd i'r afael â phryderon (Address concerns), adolygu pwyntiau dysgu (Review learning points), a chynllunio ymlaen llaw (Plan ahead.) |
Dull trionglog o gynnal ôl-drafodaeth |
Mae tîm efelychu Addysg a Gwella Iechyd Cymru wedi cynnig dull trionglog o gynnal ôl-drafodaeth sy'n cynnwys Egwyddorion, Strwythur a Strategaethau.
|
Dull ôl-drafodaeth diemwnt |
Mae dull ôl-drafodaeth Diemwnt yn seiliedig ar dechneg y fframwaith ôl-drafodaeth sy'n cynnwys: disgrifiad, dadansoddiad a chymhwyso. Mae dull ôl-drafodaeth diemwnt hefyd yn cynnwys agweddau ar y dull ymchwilio i eiriolaeth ac ôl-drafodaeth gyda barn dda. ‘The Diamond’: a structure for simulation debrief (Jaye et al, 2015). |
Asesiad Strwythuredig Gwrthrychol Ôl-drafodaeth (OSAD) |
Mae OSAD yn adnodd y gellir ei ddefnyddio i hwyluso ôl-drafodaethau mewn lleoliadau clinigol ac efelychu go iawn. Mae'n nodi wyth cydran/categori craidd o ôl-drafod effeithiol, sef canllawiau arfer gorau. Mae'r rhain yn cynnwys dull yr hyfforddwr, sefydlu amgylchedd dysgu, ymgysylltu dysgwyr, mesur ymateb dysgwyr, myfyrio disgrifiadol, dadansoddi perfformiad, rhoi diagnosis o fylchau mewn perfformiad a'u cymhwyso i ymarfer clinigol yn y dyfodol. Mae pob categori yn disgrifio arferion gwael, canolig a da. Os yw'n ddymunol, gellir graddio pob categori hefyd ar raddfa o 1 (o leiaf) i 5 (uchafswm) o ran pa mor dda y mae'r hyfforddwr yn cynnal yr elfen honno o'r ôl-drafodaeth. Defnyddir angorau disgrifiadol ar bwynt isaf, pwynt canol a phwynt uchaf y raddfa i lywio sgoriau. Felly, mae'r sgôr gyffredinol ar gyfer OSAD yn amrywio o isafswm o 8 i uchafswm o 40 gyda sgoriau uwch yn dangos ansawdd uwch Briffio ac ôl-drafodaeth yn ystod hyfforddiant sy'n seiliedig ar efelychu a thu hwnt: Cynnwys, strwythur, agwedd a lleoliad (Kolbe et al, 2015). |
SHARE |
Mae adnodd ôl-drafodaeth SHARE yn cefnogi timau iechyd a gofal cymdeithasol i ymgysylltu â thimau a staff y gallai canlyniad ymateb dysgu effeithio arnynt (sef camau diogelwch). Mae'n cynnwys 5 cam: 1.
|
TALK (Adnodd y GIG) |
Dyma bedwar cam TALK: Targedu (Target), Dadansoddi (Analysis), Pwyntiau Dysgu (Learning points), Camau gweithredu allweddol (Key actions). Mae’n hyrwyddo myfyrio dan arweiniad mewn timau fel ffordd o wella a chynnal diogelwch cleifion, cynyddu effeithlonrwydd a chyfrannu at ddiwylliant cefnogol o ddeialog a dysgu mewn unrhyw amgylchedd clinigol. Deunyddiau TALK (Diaz-Navarro et al, 2014). |
Gweithgaredd 6
Rhan 1: Myfyrio
Gwnewch eich nodiadau eich hun i ymateb i'r cwestiynau canlynol.
A oes dull ôl-drafodaethol sydd orau gennych chi? Esboniwch eich rhesymeg.
- Meddyliwch am y cyfleoedd a'r cyfyngiadau posibl o ddefnyddio eich dull ôl-drafodaeth fel cam yn y broses o efelychu digidol yng nghyd-destun eich lleoliad ymarfer eich hun.
- Os yw'n bosibl, trafodwch hyn gyda chydweithiwr a gwnewch nodiadau ar eich casgliadau.
a.
a) Ôl-drafodaeth wedi'i hwyluso
b.
b) Hunanfyfyrio
c.
c) Hunan ôl-drafodaeth
d.
d) Ôl-drafodaeth o bell
Yr atebion cywir yw b a c.
a.
a) Mae bob amser yn cael ei gynnal heb arweinydd.
b.
b) Mae'n cael ei arwain gan addysgwr neu glinigydd profiadol.
c.
c) Gellir ei gynnal mewn grwpiau neu fel sesiwn un-i-un.
d.
d) Mae'n ymwneud yn bennaf ag unigolion yn myfyrio ar eu pen eu hunain heb arweiniad allanol.
Yr atebion cywir yw b a c.
a.
a) Mae'n ei gwneud yn ofynnol i'r holl gyfranogwyr a hwyluswyr fod yn yr un ystafell ffisegol.
b.
b) Mae'n defnyddio offer fideo-gynadledda ar gyfer sesiynau o bell.
c.
c) Mae'n gwneud ôl-drafodaeth yn hygyrch hyd yn oed pan nad yw sesiynau wyneb yn wyneb yn bosibl.
d.
d) Mae'n ddull ôl-drafod hen ffasiwn iawn.
Yr atebion cywir yw b a c.
a.
a) Gosod amcanion dysgu (Set learning objectives)
b.
b) Sut aeth hi? (How did it go)
c.
c) Mynd i’r afael â phryderon (Address concerns)
d.
d) Adolygu pwyntiau dysgu (Review learning points)
e.
e) Rhannu teimladau (Share feelings)
Yr atebion cywir yw a, b, c a d.
a.
a) Sefydlu amgylchedd dysgu
b.
b) Ymgysylltiad dysgwyr
c.
c) Diagnosio bylchau mewn perfformiad
d.
d) Rhoi graddau ar unwaith ar berfformiad efelychu
e.
e) Dull yr hyfforddwr
Yr atebion cywir yw a, b, c a e.
a.
a) Dull ôl-drafodaeth diemwnt
b.
b) SHARP
c.
c) SHARE
d.
d) TALK
Yr atebion cywir yw b a c.