5 Ysgrifennu paragraffau
You can experience this free course as it was originally designed on OpenLearn [Tip: daliwch Ctrl a chliciwch dolen i'w agor mewn tab newydd. (Cuddio tip)] , the home of free learning from The Open University: www.open.edu/ openlearn/ free-courses.
Mae paragraffau yn rhannu’r ysgrifennu yn bynciau neu brif bwyntiau. Dylai pob paragraff gynnwys un prif syniad neu bwnc a dylech fod yn gallu nodi beth ydyw. Dylai’r brawddegau mewn paragraff gyfrannu pwyntiau unigol at y prif syniad hwnnw. Er y bydd yn anodd i chi wybod ar y dechrau efallai ble i ddechrau paragraff newydd, byddwch yn gwella ymhen amser.
Mae dechrau pob paragraff newydd yn nodi newid mewn canolbwynt. Weithiau mae paragraffau yn dechrau gyda ‘brawddeg pwnc’ i gyflwyno’r canolbwynt newydd, gyda brawddegau dilynol wedyn sy’n ehangu ar y pwnc. Fodd bynnag, weithiau dim ond ar ôl sawl brawddeg y daw pwnc y paragraff newydd yn glir. [Mae paragraffau yn rhannu’r ysgrifennu yn bynciau neu brif bwyntiau.]
Gall paragraffau helpu’r darllenwr i nodi datblygiad eich dadl. Pan fydd pob paragraff yn cynnwys prif syniad newydd, bydd gan y darllenwr gliw gweledol o ran pryd y mae eich dadl yn symud i’r cam nesaf. [Gall paragraffau helpu’r darllenwr i nodi datblygiad eich dadl...bydd gan y darllenwr gliw gweledol o ran pryd y mae eich dadl yn symud i’r cam nesaf.]
Mae gwallau cyffredin yn cynnwys gwneud pob brawddeg yn baragraff newydd neu, ar ben arall y sbectrwm, anghofio cynnwys unrhyw baragraff o gwbl wrth ysgrifennu. Mae paragraffu gwael yn ei gwneud yn anodd iawn i’ch darllenwr ddilyn eich dadl (gweler Ffigur 4).
Os cewch anhawster i wybod ble i ddechrau paragraff newydd, ceisiwch ddefnyddio mapiau meddwl i helpu i nodi’r rhaniadau rhesymegol yn eich dadl - gall y rhain eich helpu i wahanu eich syniadau oddi wrth ei gilydd. Gallai gwneud nodiadau cryno ar ymylon eich copi drafft eich helpu hefyd i benderfynu ble mae un syniad yn gorffen a’r llall yn dechrau.