4.6 Ystyriaethau cynhwysiant i fenywod
Amlygodd adroddiad y Cenhedloedd Unedig Progress on the Sustainable Development Goals: The gender snapshot 20211 [Tip: daliwch Ctrl a chliciwch dolen i'w agor mewn tab newydd. (Cuddio tip)] bod y pandemig nid yn unig wedi amharu ar gynnydd o ran nodau allweddol cydraddoldeb rhywiol ond hefyd wedi gwrthdroi’r cynnydd a fu ar ehangu hawliau menywod trwy’r byd.
Mae’r fideo isod yn crynhoi canfyddiadau allweddol yr adroddiad.
Download this video clip.Video player: Progress on the Sustainable Development Goals: The Gender Snapshot 2021 (Sylwch nad oes llais i'w glywed ar y fideo hwn)
Progress on the Sustainable Development Goals: The Gender Snapshot 2021 (Sylwch nad oes llais i'w glywed ar y fideo hwn)
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).
Er bod ymwybyddiaeth wedi bod bob amser o gydraddoldeb a thegwch menywod yn y gweithle, mae angen i sefydliadau ystyried sut y gallant gefnogi cau’r bwlch yn eu dull o weithredu ffyrdd newydd o weithio, a gweithio i ddeall anghenion menywod.
Yn y fideos isod mae Natasha Davies, Arweinydd Polisi ac Ymchwil Chwarae Teg, sy’n gweithio i sicrhau bod menywod yng Nghymru yn gallu mynd i’r gweithle a ffynnu yno, a Samantha Hawtin, Myfyriwr Ymchwil, y Brifysgol Agored, y mae ei gwaith yn canolbwyntio ar bwysigrwydd lle yn y gweithle, yn cynnig dealltwriaeth o’r hyn y dylai sefydliadau ei ystyried.
Download this video clip.Video player: hyb_1_2022_sep117_overview_of_inclusion_for_women_natasha_davies.mp4
Transcript
NATASHA DAVIES
Natasha Davies ydw i. Fi yw Arweinydd Polisi ac Ymchwil Chwarae Teg. Rydym yn elusen cydraddoldeb rhywiol yng Nghymru. Rydym yn gweithio gyda menywod, busnesau, gwneuthurwyr penderfyniadau er mwyn nodi'r heriau sy'n cadw cyfrannu at anghydraddoldeb rhywiol yng Nghymru sy'n cadw dal menywod yn ôl a nodi'r atebion a chyflawni'r atebion i oresgyn yr anghydraddoldeb hwnnw
Mae ein gwaith yn canolbwyntio ar dri maes allweddol-- menywod yn yr economi, menywod a gynrychiolwyd a menywod mewn perygl. Mae gennym fyd sy'n parhau i gael ei ffurfio gan rywedd, a hynny i raddau anhygoel. Mae anghydraddoldeb rhywiol yn dal i fod yn amlwg iawn yn ein cymdeithas ac yn ein heconomi. Mae gennym fwlch cyflog o hyd rhwng y rhywiau.
Rydym yn parhau i weld menywod sy'n llai tebygol o fod yn y gwaith. Mae menywod mewn cyflogaeth ffurfiol yn fwy tebygol o fod mewn gwaith rhan-amser, cyflog isel ac ansefydlog. Cânt eu tangynrychioli mewn sectorau penodol, mewn swyddi uwch. A'r tu allan i'r gwaith, gwelwn y menywod sy'n parhau i gymryd y cyfrifoldebau am waith di-dâl a gofal di-dâl i raddau llethol, sydd yn eu tro, yn ffurfio'u gallu i ymgysylltu â'r farchnad lafur ffurfiol.
Felly rwy'n credu y byddai cynhwysiant, mewn perthynas ag anghydraddoldeb rhywiol, yn mynd i'r afael â'r anghydraddoldeb hwnnw. Fyddai'r anghydraddoldeb hwnnw ddim yn bodoli mwyach. Bydd ein gweithleoedd yn hyblyg, yn groesawgar, yn ddiogel i bawb, yn rhydd o wahaniaethu, aflonyddwch. Ac o ganlyniad i gynhwysiant, byddai menywod, yr holl fenywod, yn gweld deilliannau teg a chyfartal o ran cyflog, eu hamodau gwaith a'r mathau o swyddi a sectorau y gallant weithio ynddynt neu y maent yn gweithio ynddynt.
O ganlyniad i'r gwaith di-dâl y mae menywod yn ei wneud, mae'n amlwg bod hynny'n cael effaith ar eu hamser. Felly mae llawer o fenywod yn dlawd o ran amser. Wrth reswm, mae hynny'n effeithio ar eu gallu i wneud gwaith. A allant weithio yn llawn amser? A oes rhaid iddynt fod ar gael i gasglu eu plant o'r ysgol neu gludo eu plant i'r ysgol? A oes angen iddynt gael y gallu i fynd allan o'r gwaith yn ystod y dydd oherwydd eu bod yn gyfrifol am gasglu presgripsiynau gan y fferyllydd neu drefnu apwyntiadau gyda'r meddyg?
Ond mae gan hynny hefyd yr hyn y cyfeirir ato yn gyffredinol fel y llwyth meddyliol. Yr effaith honno hefyd. Felly, nid yn unig y mae menywod yn gwneud y gwaith di-dâl hwn, maen nhw hefyd yn cydlynu, rheoli a threfnu'r gwaith di-dâl hwn. Os oes ganddynt bartner, yn aml maent yn rheoli'r aelwyd honno, yn ei hanfod, sy'n cael effaith unwaith eto ar eu hamser oherwydd gwyddom fod hynny'n cymryd amser a gofod yn yr ymennydd i ffwrdd oddi wrthym.
Ond mae hefyd yn cael effaith go iawn ar iechyd meddwl ac emosiynol menywod hefyd ac yn rhywbeth rydw i wir yn meddwl iddo fynd yn eithaf difrifol yn ystod y pandemig, er enghraifft, lle'r oeddem yn gweld hyd yn oed mwy o'r gwaith di-dâl hwnnw yn cwympo i ddwylo'r menywod mewn ffyrdd eithaf ystrydebol. Mae'r pandemig a ffyrdd newydd o weithio wedi cael effaith enfawr ar fenywod a bydd angen ffyrdd newydd a dulliau newydd gan arweinwyr busnes, gan sefydliadau wrth i ni symud ymlaen, oherwydd bu cryn sifft ddi-oed ond mae'r sifft honno'n barhaus.
Rwy'n credu ei bod hi'n deg dweud mwy na thebyg bod y pandemig wedi cyflymu sifft mewn ffyrdd o weithio a oedd yn mynd rhagddo eisoes mwy na thebyg. Mewn sefydliadau fel Chwarae Teg, rydym wedi bod yn trafod yr angen am ffyrdd mwy hyblyg, sionc, o bell, cynhwysol o weithio ers cyfnod hir, ac roedd y pandemig wedi gorfodi'r mater i raddau, yn enwedig o ran gwaith o bell oherwydd doedd gennym ddim dewis ond i gefnogi nifer fawr o weithwyr i weithio o'r cartref.
Felly rwy'n credu iddo wir herio llawer o ganfyddiadau ynghylch beth sy'n bosibl neu beidio, wedi chwalu rhai o'r mythau, efallai, yn ymwneud â chynhyrchiant - hynny yw, gallai ostwng os na fydd pobl yn y swyddfa. Sut gallaf ymddiried mewn pobl i wneud y gwaith maen nhw'n dweud eu bod yn ei wneud? Felly gwnaeth y pandemig symud hynny i raddau eithaf sylweddol.
O'n safbwynt ni, rwy'n credu y byddem yn dweud bod y sifft yn digwydd, p'un a ydym yn hoffi hynny neu beidio. Yr hyn sy'n bwysig nawr yw ein bod yn ei lywio mewn ffordd sy'n arwain at fwy o gydraddoldeb a chynhwysiant yn y gweithle. Oherwydd o'i adael i gyflwyno ei hun, nid yw hynny'n rhoi sicrwydd o reidrwydd. Dydyn ni ddim am fod mewn sefyllfa lle rydym yn newid o hen ddull un maint i bawb, lle mae pawb yn y swyddfa am yr un faint o oriau bob diwrnod o'r wythnos, i un maint i bawb newydd, lle mae gennym yr un patrymau gwaith yn union ond bod pobl yn eistedd wrth eu desgiau yn eu cartrefi yn lle hynny.
Felly, wrth i ni symud ymlaen, mae'n bwysig iawn, yn fy marn i, fod unrhyw un sy'n cymryd rhan wrth saernïo a threfnu gweithleoedd yn blaenoriaethu materion fel annibyniaeth a dewis, meddwl am sut y gallai amgylchiadau pobl wahanol effeithio ar eu profiad o newidiadau o ran y ffordd rydym yn gweithio a'r sifft i weithio mewn modd hybrid. Mae'n bwysig iawn y caiff cydraddoldeb ei ymgorffori o'r dechrau. Pethau syml iawn fel gofyn i'r staff am eu barn, sut roedd gweithio o gartref iddynt hwy yn ystod y pandemig ac ar ôl y pandemig, beth fyddai'r ffordd orau o symud ymlaen yn eu barn nhw.
Ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig hefyd, os ydym mewn gweithleoedd lle nad oes gennym efallai weithle mor amrywiol ag yr hoffem ni, i ddeall sut y gallai'r newidiadau hyn effeithio ar bobl wahanol. Estyn allan at grwpiau cydraddoldeb, arbenigol, gan archwilio ymchwil sydd eisoes yn cael ei gwneud i geisio deall pa effaith y gallai newidiadau ei chael, ac yna defnyddio adnoddau fel asesiadau o effaith ar gydraddoldeb i ystyried sut y gallai'r newidiadau hynny effeithio ar bobl wahanol, a rhoi ffyrdd ar waith o fesur yr effaith. Er mwyn i ni esblygu ac addasu ffyrdd o weithio, gallwn newid ein dull os oes angen er mwyn lliniaru unrhyw effeithiau negyddol a nodi unrhyw gyfleoedd i wir ymgorffori cynhwysiant cydraddoldeb yn y byd gwaith newydd hwn.
Er mwyn cael gweithleoedd mwy cyfartal, cynhwysol a theg, mae llawer o bethau y mae angen iddynt symud ac mae llawer o actorion a all gymryd camau i gyflawni newidiadau. Y cynnydd rydym wedi'i wneud-- rydym wedi gwneud cynnydd. Chwarae Teg, 30 oed, yn sicr rydym wedi gwneud cynnydd ers i ni sefydlu yn y lle cyntaf ac mae pobl wedi helpu gyda hynny, ac wedi arwain ac wedi gweithredu fel modelau rôl ac wedi chwalu rhai o'r rhwystrau a'r nenfydau gwydr eraill sy'n dod i fyny.
Ac rwy'n credu bod yna rai pethau lle mae unigolion yn canfod eu hunain yn wynebu rhwystrau-- ceir ffynonellau cymorth. Ceir cynlluniau a mentrau sy'n gweithio'n uniongyrchol gyda grwpiau sy'n cael eu tangynrychioli er mwyn rhoi iddynt y sgiliau, yr hyder a'r cymwysterau i allu symud ymlaen. Ceir mesurau mewn sefydliadau, rhwydweithiau a mentrau mwy sy'n dwyn pobl ynghyd i gydweithio er mwyn nodi beth yw'r problemau ac i ddangos i uwch-arweinwyr beth yw'r problemau a gobeithio, gwthio i newid pethau.
Ond yn y pen draw, rwy'n credu bod angen i ni drwsio'r system. Felly nid yw'n cwympo ar unigolion i frwydro'n galed ac efallai newid y ffordd maen nhw'n gweithio er mwyn ffynnu mewn system sydd yn y pen draw, heb gael ei dylunio i ystyried eu hanghenion nhw.
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).
Download this video clip.Video player: hyb_1_2022_sep118_context_for_inclusion_for_women_samantha_hawtin.mp4
Transcript
SAMANTHA HAWTIN
Wrth weithio trwy'r pandemig, bu'r profiad i wrywod a benywod yn wahanol dros ben. Mae menywod wedi cael y baich anghymesur o wneud mwyafrif y gwaith tŷ. Mewn gwirionedd, mae 45% o famau wedi gwneud 90% i 100% o'r gofal plant a llafur di-dâl yn ystod y pandemig. Felly, mae hyn wedi arwain at fenywod yn lleihau eu horiau gwaith bedair i bum gwaith yn fwy na gwrywod yn ystod y cyfnod hwn.
Mae hyn yn ofid mawr gan fod rhai sylwebwyr wedi dweud bod ffyrdd o fyw a gweithio a chydraddoldeb rhwng dynion a menywod wedi cwympo i safon a welwyd yn y 1950au. Ac mae hyn yn ofid mawr gan fod y bwlch cyflog rhwng y rhywiau wedi oedi yn ystod y pum mlynedd diwethaf. Ac yn 2022, y ffigur ar gyfer y bwlch cyflog rhwng y rhywiau oedd 15.4%.
Fel y gwelsom yn y misoedd diwethaf, mae nifer enfawr o swyddi wedi bod ar gael sy'n cynnig gweithio hyblyg neu weithio mewn modd hybrid. Ac mae'r swyddi hyn wedi bod yn boblogaidd tu hwnt ymhlith cyflogeion benywaidd oherwydd eu bod yn cynnig hyblygrwydd iddynt o ran eu hymrwymiadau gwaith a'u bywyd gartref. Wrth reswm, mae hyn o fantais oherwydd mae'n golygu y gall llawer o fenywod gael eu cyflogi.
Fodd bynnag, mae rhai sylwebwyr wedi dweud nad yw bod yn bresennol yn y swyddfa gymaint yn andwyol i'w dilyniant gyrfa. Felly, mae pryder y gellir mabwysiadu'r hyblygrwydd hwn ar draul eu rhagolygon gyrfa i'r dyfodol, ac arwain at fwy o anghydraddoldeb rhywiol.
Felly, yr her allweddol o ran dychwelyd i'r gwaith yw bod llawer o anghydraddoldebau wedi'u hymgorffori yn ystod y pandemig, a cheir pryderon pan fydd pobl yn dychwelyd i'w trefn arferol, y gall yr anghydraddoldebau hyn barhau yn eu trefniadau gwaith a threfniadau bywyd cartref yn y dyfodol. A cheir pryder y gall menywod fod yn parhau i jyglo gwaith ochr yn ochr â bywyd y cartref ac yn benodol, mabwysiadu gweithio o gartref a phrofi'r un anawsterau ag yr oeddent yn ystod y pandemig oherwydd bod rhaid iddynt jyglo bywyd eu cartref a'r gwaith.
Felly, o ran y profiad i fenywod sydd â phlant neu sydd heb blant, dangosodd gwaith ymchwil bod menywod yn derbyn y baich o wneud llafur gyda thâl a di-dâl, a hynny i raddau anghymesur. Felly mae hyn yn effeithio ar fenywod gyda phlant neu heb blant. Felly, gyda menywod a phlant, mae'n amlwg bod ganddynt y cyfrifoldeb ychwanegol am faterion gofal plant hefyd. Ond ceir gofid y bydd yr hyblygrwydd hwn yn ei wneud hi'n haws i fenywod dderbyn y cyfrifoldebau ychwanegol hyn oherwydd yr hyblygrwydd a bydd y rolau hyn yn mynd yn haws i fenywod yn ddiofyn.
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).
Gweithgaredd 14: Pa mor hyblyg allwch chi fel sefydliad fod?
Timing: 10 munud
Mae gan lawer o fenywod fwy o ymrwymiadau amser tu allan i’r gweithle, gyda chyfrifoldebau’n amrywio o ofalu am blant, aelodau hŷn o’r teulu, rheoli’r aelwyd, a all nid yn unig arwain at anawsterau wrth reoli eu hamser yn y gweithle a gartref, oherwydd gorfod gweithio o gwmpas ‘oriau sefydlog’ (fel oriau ysgol, gofal iechyd ac oriau darparwyr gwasanaeth ariannol), a all achosi pryder am y ffordd y maent yn cael eu hamgyffred yn y gweithle, ac effaith ar eu llesiant.
Darllenwch Gweithio’n Ystwyth a Chynhwysol - Y Normal Newydd (Chwarae Teg) ac ystyriwch y fideos o’r adran hon.
Beth all sefydliadau ei wneud i alluogi mwy o hyblygrwydd a chreu diwylliant mwy cefnogol i fenywod yn y gweithle, sy’n caniatáu iddynt fod yn agored i’r hyn y gallant ei wneud i helpu o ran rheoli ymrwymiadau personol? Gwnewch nodiadau yn y blwch isod.
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).