9 Wythnos fyrrach: meddwl am gynllunio tymor hir
Dyluniwyd y cwrs hwn er mwyn i chi ystyried eich anghenion sefydliadol i gynorthwyo i gynllunio ar gyfer newid. Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 yn ei gwneud yn ofynnol i gyrff cyhoeddus feddwl am effaith tymor hir eu penderfyniadau. Er mwyn cynorthwyo gyda chynllunio tymor hir (a phob cynllunio) maent wedi creu pecyn cymorth sy’n defnyddio’r Fframwaith Tri Gorwel [Tip: daliwch Ctrl a chliciwch dolen i'w agor mewn tab newydd. (Cuddio tip)] . Dr Louisa Petchey – Uwch Arbenigwr Polisi, Iechyd Cyhoeddus Cymru – a fu’n rhan o greu’r pecyn cymorth, yn esbonio sut y gall ei ddefnyddio helpu i gynllunio tymor hir a meddwl am y dyfodol.
Download this video clip.Video player: hyb_1_2022_sept133_three_horizons_toolkit_compressed.mp4
Transcript
LOUISA PETCHEY:
Fi yw Dr. Louisa Petchey. Dwi'n uwch-arbenigwr polisi yn Iechyd Cyhoeddus Cymru, ac mae rhan o'm rôl yn golygu gweithio mewn partneriaeth â Swyddfa Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol, lle rydym yn cydweithio i geisio helpu cyrff cyhoeddus i ymgorffori'r ffordd hirdymor o weithio yn eu ffordd o feddwl a'u cynllunio fel rhan o'u dyletswydd dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol.
Felly, dechreuodd y bartneriaeth sydd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru gyda Swyddfa Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol tuag at ddiwedd 2018 gan fod y comisiynydd yn cydnabod mai'r ffordd hirdymor o weithio oedd un o'r pum ffordd o weithio dan y Ddeddf yr oedd cyrff cyhoeddus yn ei chael hi'n fwyaf anodd ei hymgorffori.
Felly, gwnaethom gytuno i gael rôl ar y cyd rhwng Iechyd Cyhoeddus Cymru a'r Swyddfa a fyddai'n ymroi rhywfaint o'u hamser i feddwl am Ddyfodol fel dull o ymgorffori'r ffordd hirdymor honno o weithio i gyrff cyhoeddus, felly codi ymwybyddiaeth, sgiliau a hyder, mewn gwirionedd, i gyrff cyhoeddus ddechrau defnyddio'r technegau a'r dulliau gweithredu hyn yn eu gwaith o ddydd i ddydd.
Gwnaethom ddechrau defnyddio'r Model Tri Gorwel yn fewnol i helpu'r comisiynydd a'i thîm i feddwl trwy beth oedd eu gweledigaeth ar gyfer llawer o'i meysydd polisi blaenoriaeth, felly pynciau fel tai neu gynllunio neu drafnidiaeth. Ac wrth i ni weithio trwy hyn yn fewnol, gwnaethom ddechrau sylweddoli mai dyma oedd yr un daith feddwl yn union yr oeddem am i gyrff cyhoeddus allu mynd arni hefyd.
Felly, roeddem yn awyddus iawn i ddechrau rhannu'r fethodoleg Tri Gorwel gyda nhw hefyd. Ac mae hynny'n rhan o'r rheswm pam y gwnaethom ddechrau datblygu'r pecyn adnoddau i roi'r wybodaeth roedd ei hangen arnynt i allu meddwl beth yw'r nod y maen nhw'n ceisio gweithio tuag ato yn y pen draw, beth yw'r sefyllfa bresennol, a sut y gallant wneud yn siŵr bod cadw'r nod hirdymor mewn cof, bod y penderfyniadau byrdymor sydd ganddynt i'w gwneud yn ei gwneud hi'n haws iddynt gyrraedd y nod hirdymor hwnnw yn hytrach na'i wneud yn anos.
Ac un o'r pethau sy'n bwysig iawn yn y Ddeddf hefyd yw cymryd rhan. Mae'n un o'r pum ffordd o weithio. Ac roeddem am rannu ein profiad â nhw o sut mae defnyddio'r Tri Gorwel mewn ffordd gyfranogol yn ffordd wych o gael eich rhanddeiliaid a dinasyddion i feddwl am y dyfodol a defnyddio'r ffordd o weithio honno o gymryd rhan er mwyn i chi allu dechrau gweld a oes gan bobl yr un weledigaeth â chi, a ydych yn gweithio tuag yr un nod, ac a oes ganddynt yr un syniadau o ran beth yw'r ffordd orau o wneud y daith honno.
Felly, roeddem yn awyddus iawn i geisio gwthio'r ffaith y gall meddwl hirdymor hefyd eich helpu i gymryd rhan. Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol yn gofyn i gyrff cyhoeddus yng Nghymru ymgorffori pum ffordd o weithio yn y ffordd y maent yn mynd ati i wneud eu gwaith. Un o'r rhain yw'r ffordd hirdymor o weithio.
Ac mewn dim o amser yn rôl y comisiynydd fel Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol, sylweddolodd o'r pum ffordd o weithio, yr un yr oedd cyrff cyhoeddus yn cael y drafferth fwyaf â hi oedd y ffordd hirdymor o weithio. Allan nhw ddim deall yn union beth roedd hynny'n ei olygu.
Dyna pryd y daethom at ein gilydd i nodi technegau a dulliau gweithredu Dyfodol fel ffordd ymarferol o allu cefnogi cyrff cyhoeddus i feddwl yn yr hirdymor. Yr hyn yr oeddem yn ei hoffi'n fawr am y Model Tri Gorwel oedd pa mor gyflym a hawdd ydoedd i'w ddeall.
Ar ôl cyflwyniad pum munud cyflym iawn i'r model, gallwch neidio'n syth i mewn i gael trafodaethau cyfoethog go iawn. Ac yna, ar ôl i chi ddenu pobl i mewn, gallwch adeiladu'n gyson arno. Ac ar ôl pob sgwrs, tyrchwch ychydig yn ddyfnach nes i chi gael darlun cynhwysfawr iawn. Ond bydd gennych bobl dros y trothwy hwnnw a byddwch yn dechrau meddwl am yr hirdymor heb ei gael fel prosiect mawr, brawychus.
Y peth arall yr oeddem yn ei hoffi'n fawr amdano oedd ei bod yn rhoi iaith llwybr byr i ni drafod pynciau a phroblemau cymhleth iawn yr oeddem yn eu rhannu. Felly, yn benodol, mae'r syniad o arloesedd H2 plws a H2 minws yn galluogi pobl i ddeall yn gyflym iawn a ydych yn trafod rhywbeth sy'n gam at newid trawsnewidiol gwirioneddol neu ai dim ond glud ydyw a fydd yn cadw'r system bresennol i fynd ond na fydd yn eich helpu i gyrraedd eich nod hirdymor.
Un o'r pethau gwych am y Model Tri Gorwel yw ei fod yn rhoi ffordd wedi'i saernïo i chi drafod â'ch tîm neu'ch rhanddeiliaid a dod i ddealltwriaeth ar beth yw eich nod hirdymor, beth yw eich gweledigaeth.
Oherwydd pan fydd hynny yn ei le, mae'n dod yn llawer haws meddwl am yr hyn y byddwch yn ei wneud er mwyn cyrraedd y nod hwnnw, a gallwch ddefnyddio iaith y Model Tri Gorwel i gyd-ddeall beth yw'r glud sy'n dal pethau yn eu lle, yn erbyn beth yw'r syniadau gwirioneddol drawsnewidiol a fydd yn eich helpu i gyrraedd y nod hirdymor hwnnw gyda'ch gilydd.
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).
Wrth i ni barhau i esblygu ein dulliau o weithio, ac i’n disgwyliadau o ran cydbwysedd bywyd a gwaith newid, fe fu galwadau i ystyried wythnos waith fyrrach.
Darllenwch yr erthygl a gwyliwch y fideo isod o Sophie Howe, Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol ar gyfer Llywodraeth Cymru, er mwyn ystyried goblygiadau'r wythnos waith fyrrach a pharhau i weithio o bell..
Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol yn galw am dreial Wythnos Waith Fyrrach
Download this video clip.Video player: hyb_1_2022_sept134_shorter_week_30percente_from_home_compressed.mp4
Transcript
SOPHIE HOWE
Felly mae’r ffordd yr ydym yn gweithio yn newid yn sylfaenol. Ac eto nid yw’r oriau yr ydym yn eu gweithio wedi newid yn y 100 mlynedd diwethaf. A’r hyn y gallwn ei weld yw ein bod yn gweithio’n gynyddol ochr yn ochr â thechnoleg. Ac mae llawer o’r tasgau sylfaenol y gallem ni fod wedi bod yn eu gwneud o’r blaen wedi cael eu hawtomeiddio erbyn hyn. Ac mewn gwirionedd, mae angen i ni fod yn meddwl am sut yr ydym yn ail-ddychmygu’r wythnos waith gyda’r datblygiadau newydd yma?
Felly gyda’r newid yma yn natur gwaith, mae cyfleoedd i ni feddwl sut y gallem hefyd fod yn cefnogi ein bodolaeth ein hunain trwy weithio llai o oriau, er enghraifft. Mae astudiaethau ar draws y byd mewn gwledydd gwahanol, mewn sefydliadau gwahanol, fel petaent yn awgrymu, pan fydd pobl yn gweithio llai o oriau, yn hytrach na lleihau cynhyrchiant, mae cynhyrchiant yn cynyddu mewn gwirionedd. Roedd COVID yn ymyrrwr mawr o ran newid y ffordd yr oeddem yn gweithio dros nos bron iawn. A’r hyn yr ydym wedi ei weld yn ystod y cyfnod gweithio o gartref hwnnw yw do, mae hynny wedi creu rhai heriau. Ond hefyd mae wedi creu llu o gyfleoedd i bobl fedru cael cydbwysedd gwell rhwng eu bywydau yn y gwaith a gartref.
Gweithio o gartref, felly, mae Llywodraeth Cymru yn parhau i fod â tharged 30% i bobl sy’n gweithio o gartref. A gall hynny ddwyn ystod gyflawn o fanteision, o leihau allyriadau carbon trwy deithio yn ôl ac ymlaen i’r gwaith i fod mewn cymuned ac yn rhan o gymuned, gallu siopa yn lleol, i fedru, efallai, wirfoddoli a gofalu am eich cymdogion a’ch cymunedau, i fedru cael cydbwysedd gwell o ran cyfrifoldebau gofalu, er enghraifft. Ac felly rwy’n meddwl bod targed o 30% o bobl yn parhau i weithio o gartref yn llwyr yn un synhwyrol ac yn cyd-fynd â’n saith nod llesiant.
Rydym hefyd yn gwybod bod gennym heriau yn dod i’n cyfarfod yn y dyfodol, patrwm pryderus iawn o ran iechyd meddwl gwael, yn neilltuol ymhlith pobl ifanc, a hefyd rhai heriau gwirioneddol yn dod i’n cyfarfod o ran sut y byddwn yn ateb y galw o ran anghenion gofal poblogaeth sy’n heneiddio. Felly dyna pam, ynghyd â’r datblygiadau technolegol yr ydym yn eu gweld ym myd gwaith y dyddiau hyn, sydd yn mynd i gynyddu, a’r heriau cymdeithasol mwy hynny yn ymwneud â llesiant, am fedru gofalu, ac am amrywiaeth o bethau eraill, dyna pam rwy’n credu ei bod yn bwysig i ni feddwl am y cyfleoedd a allai fod o fudd i amrywiaeth o’n nodau llesiant.
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).
Gweithgaredd 29: Treialu wythnos waith fyrrach
Timing: 15 munud
Wrth ddefnyddio’r cwrs a’ch dealltwriaeth o’ch sefydliad ysgrifennwch grynodeb byr o’r hyn y byddai angen i chi ei ystyried i dreialu wythnos waith fyrrach, ymrwymiad i barhau i weithio'n hybrid neu o bell yn unig, a’r effaith ar eich gweithwyr a’ch myfyrwyr.
Ar ôl i chi wneud hyn, efallai y byddwch am ddefnyddio Pecyn Cymorth Tri Gorwel i weithio gydag eraill i ddatblygu eich syniadau am wythnos waith fyrrach, neu broblem gynllunio arall sydd gennych, y tu allan i'r amser a neilltuwyd ar gyfer astudio'r cwrs hwn.
Gallwch ddatblygu eich dealltwriaeth o gynllunio ar gyfer y dyfodol ymhellach trwy astudio’r cwrs Gweithio hybrid: cynllunio sy’n esbonio’r Fframwaith Tri Gorwel a fframweithiau eraill ar gyfer cynllunio’n fwy manwl. Gallwch ddod o hyd i'r cwrs yma: Cefnogi gweithio hybrid yng Nghymru
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).
Trafodaeth
Gan gynllunio ar gyfer gweithio hybrid hirdymor ac ystyried wythnosau gwaith byrrach, efallai eich bod wedi meddwl am rywfaint o’r effaith sefydliadol y gallai hyn ei chael, lles eich gweithwyr a’r pethau ymarferol.
Yn y fideo isod mae Natasha Davies, Arweinydd Polisi ac Ymchwil o Chwarae Tegyn rhoi mewnwelediadau i sefydliadau eu hystyried.
Download this video clip.Video player: hyb_1_2022_sept136_requirements_for_remote_working_natasha_davies.mp4
Transcript
NATASHA DAVIES
Os ydym am weld newid enfawr i'r system gweithio o bell, sy'n ymddangos yn anochel, ac yn bendant-- mae gan Lywodraeth Cymru nod i gael 30% o'r gweithlu i weithio y tu allan i'r swyddfa fel y norm. Bydd angen i ni feddwl am y seilwaith sy'n bodoli i gefnogi hynny ar lefel sylfaenol, ar gyfer pob rhan o Gymru. Er enghraifft, ar gyfer rhannau gwledig mawr iawn y wlad. A oes gan bawb fynediad i fand eang cyflym, da? Ddim ar hyn o bryd. Felly, mae angen mynd i'r afael â hynny ar frys.
A oes cysylltiad ffôn symudol da? Oherwydd dydyn ni ddim wrth ein desg yn y swyddfa gartref drwy'r amser. Neu efallai ein bod yn dibynnu ar-- os ydym o gwmpas y lle ar ein ffonau. Ac eto, nid yw'r cysylltiad yn grêt o ran signal ffôn symudol.
Ond rwy'n credu ei fod hefyd yn ymestyn i'r broses o wneud penderfyniadau ynghylch adeiladu tai, er enghraifft. Ydyn ni'n codi tai sydd â lle ar gyfer swyddfa gartref, fel amod cyffredin? Mewn ardaloedd trefol fel Caerdydd, mae gennym nifer fawr o HMOs lle mai dim ond ystafell wely yn llythrennol sydd gan bobl yn unig, neu fflat stiwdio neu fflat un ystafell wely, sy'n llawer mwy o broblem, yn fy marn i. Ac mewn gwirionedd dyw gweithio gartref y rhan fwyaf o'r amser, gyda desg yng nghornel eich ystafell fyw neu eich ystafell wely, yn beth da. Nid yw'n dda. Nid yw'n iach o safbwynt corfforol nac ychwaith o safbwynt iechyd meddwl.
Felly, gan fod gennym ni'r weledigaeth hon ynghylch y byd gwaith ar gyfer y dyfodol, mae angen cydnabyddiaeth gan y llywodraeth ar bob lefel-- y DU, Cymru ac yn lleol-- am yr hyn sydd angen ei roi ar waith i gefnogi hynny. Pa mor bell y bydd angen i'r gydnabyddiaeth hynny fynd i'r afael â materion y tu allan i bolisi ac arfer y gweithle. Mae'n dda gweld y buddsoddiad mewn hybiau cydweithio yma yng Nghymru. Credaf y gall hynny fod yn werthfawr iawn i ardaloedd gwledig. Mae'n rhoi cyfle i bobl weithio yn rhywle y tu allan i'r cartref os nad ydynt yn hoff o weithio yno, neu os nad yw'r cartref yn lle addas iddynt allu gweithio.
Gall hyn atal pobl rhag gorfod teithio'n bell i'r gwaith sydd, yn amlwg, yn cael effaith gadarnhaol o safbwynt newid hinsawdd gan ei fod yn lleihau faint o geir sydd ar y ffyrdd. Ond credaf fod angen cynnal trafodaeth fwy manwl am y goblygiadau ehangach o wneud gweithio o bell neu weithio'n wasgaredig yn gyffredin. Ac mae'r sgyrsiau hynny eisoes ar waith, ond credaf fod angen iddynt gael eu cynnal yn gyflymach er mwyn sicrhau nad ydym yn rhoi pobl mewn sefyllfaoedd nad ydynt yn gweithio iddynt-- lle nad oes ganddynt ofod addas gartref neu'n methu cael mynediad i'r band eang sydd ei angen arnynt-- er mwyn gallu manteisio ar gyfleoedd newydd.
Interactive feature not available in single page view (see it in standard view).