3.4.8 Lleol
Meddyliwch am yr adfywiad yn y diddordeb mewn bwyd 'lleol' rydym wedi'i weld dros y blynyddoedd diwethaf. Nid yw hyn wedi digwydd drwy hap a damwain.Roedd ailgysylltu pobl, cynhyrchion a lleoedd yn un o argymhellion allweddol Comisiwn Polisi ar Ddyfodol Ffermio a Bwyd yn 2002 (gweler Hein, Ilbery a Kneafsey, 2006).
Nid yw pob lle yn mynd i ddatblygu economi bwyd lleol fywiog. Edrychodd Hein et al. ar y ffactorau amrywiol a all ddylanwadu ar gryfder y farchnad bwyd lleol mewn unrhyw ardal, fel nifer y cyfeiriaduron bwyd a nifer y cynhyrchwyr bwyd lleol sy'n hysbysebu ynddynt. Gwnaethant hefyd ystyried nifer y ffermwyr a'r tyfwyr organig trwyddedig, nifer y siopau fferm a marchnadoedd ffermwyr.
Maent yn pwysleisio'r gwahaniaeth rhwng cael cynhyrchion bwyd lleol da a mynediad at farchnadoedd. A oes marchnad leol gref, neu a oes angen allforio'r cynnyrch? Os bydd angen allforio'r cynnyrch, a yw 'gwerth' y cynnyrch hwnnw yn dibynnu ar ffresni na fydd yn addas i'w allforio o bosibl, neu a yw'n unigryw i ardal arbennig ac yn 'werth' y gallai pobl y tu allan i'r ardal honno fod yn awyddus i roi cynnig arno..I weld trafodaeth ar hyn yng nghyswllt Cymru, darllenwch erthygl y Guardian 'Local Food: have you had your fill? [Tip: daliwch Ctrl a chliciwch dolen i'w agor mewn tab newydd. (Cuddio tip)] ’
Mae gan Gymru, er enghraifft, farchnad bwyd lleol gref, sy'n seiliedig ar gynhwysion lleol crai, ac ymwybyddiaeth gref o frand drwy ei brand Blas ar Gymru gynt, a'i brand mwy newydd, Croeso Cymru. Yn hanfodol i hyn mae'r ymddiriedaeth a gaiff ei meithrin pan fo amrywiaeth o gynhyrchwyr yn brandio eu cynnyrch â label sicrwydd ansawdd - o gig i gaws, ac o gwrw i chwisgi. Wrth gwrs, mae hyn yn dibynnu ar gael cynhwysion o ansawdd da, lefel o ymwybyddiaeth brand yn barod, a set o ddelweddau a gwerthoedd sy'n gysylltiedig â'r ymwybyddiaeth brand honno sy'n ategu'r cynhyrchion rydych am eu gwerthu. Yn enwog am ei gwyliau bwyd sy'n dathlu popeth da a lleol, nid oes unrhyw frand yn fwy adnabyddus na gŵyl fwyd flynyddol y Fenni. Mae'r ŵyl, a gafodd ei sefydlu yn 1999 gan ddau ffermwr lleol ar ôl argyfwng clwy'r traed a'r genau, bellach wedi ymestyn ei chyrhaeddiad, gan ddathlu cynnyrch da o Gymru, y Gororau a thu hwnt. .